რა გვასუქებს. უნდა ვითვალოთ თუ არა კალორიები

{{ARTICLEIMAGE}}

ზედმეტი წონის პრობლემა ხშირად გვაიძულებს დღის განმავლობაში მიღებული კალორიები ვითვალოთ. ზოგი დაჟინებით გვირჩევს რაციონიდან შაქარი საერთოდ ამოვიღოთ, ბევრი თვითმარქვია დიეტოლოგი მყისიერი შედეგის მისაღწევად დაბალკალორიულ მენიუს გვიდგენს. ტექნიკურ პროგრესს სპეციალური აპლიკაციების შექმნაც კი მოჰყვა, რომლებიც დღის განმავლობაში ზედმეტი კილოჯოულების მიღებაზე განგაშს ტეხენ. თუმცა ნაკლებად ვიღებთ კვალიფიციურ ინფორმაციას, რა არის კალორიები და რა კავშირშია წონის კლებასთან მათი რაოდენობა და ხარისხი.


რა არის კალორიები?

ფიზიკის სახელმძღვანელოდან ვიცით, რომ კალორია ეს არის სითბოს რაოდენობა, რომელსაც ერთი გრამი წყლის ერთ გრადუს ცელსიუსამდე გათბობა შეუძლია სტანდარტული ატმოსფერული წნევის შემთხვევაში. საშუალოსტატისტიკურ ადამიანს ნაკლებად აინტერესებს, რამდენ სითბოს შთანთქავს მისი სხეული, და საერთოდაც, კალორიებს ნაკლებად განიხილავენ სხეულის გასათბობი დანიშნულებით.

1990 წელს ამერიკის მთავრობამ შემოიღო სავალდებულო მარკირება, რომელმაც მწარმოებლები დაავალდებულა პროდუქტის შეფუთვაზე პროდუქტის კალორიულობა მიუთითონ. ჩანაფიქრი ქვეყანაში ზედმეტ წონასთან ბრძოლა იყო. მოგვიანებით, 2008 წლიდან აშშ–ს რესტორნებმა მენიუში კერძების ენერგეტიკული ღირებულების
მითითება დაიწყეს. მალე მთელი ქვეყნის მაშტაბით პოპულარული გახდა საკუთარი რაციონის კალორიულობის გამოთვლა და ზოგიერთ პროდუქტზე საერთოდ უარის თქმა.

კალორიებმა თავისი თავდაპირველი მნიშვნელობა საერთოდ დაკარგეს და ზედმეტი წონის პრობლემის მქონე ადამიანების უსასტიკესი მტრები გახდნენ.

რატომ უნდა ვითვალოთ კალორიები?

არსებობს რამდენიმე ფორმულა, რომლითაც ადამიანს შეუძლია საკუთარი ყოველდღიური კალორიულობის ნორმა დაითვალოს. თუმცა ყველა ეს გათვლა და კალორიების რაოდენობის მკაცრი კონტროლი არ არის იმის გარანტია, რომ წონაში დაიკლებთ. ეს სისტემა საჭმლის მონელებაზე დახარჯულ ენერგიას არ ითვალისწინებს: სხვადასხვა საკვების მონელებას კალორიების სხვადასხვა რაოდენობა სჭირდება. მარტივად რომ ვთქვათ, წონის მატება არა კალორიების რაოდენობაზე, არამედ მიღებული კალორიების ხარისხზეა დამოკიდებული. მაგალითად, ავოკადოს 300 კილოკალორია  სხვაა და შოკოლადის 300 კილოკალორია სულ სხვა.


არსებობს დასაბუთებული მონაცემები, რომ სხვადასხვა კომპონენტებს გადამუშავებისთვის სხვადასხვა რაოდენობის კალორია სჭირდება. ცხიმის ათვისება ყველაზე სწრაფად ხდება, უფრო ნაკლებად – ნახშირწყლების. ცილის ათვისება კი ყველაზე ძნელად. რაც უფრო მეტია საკვებში ცილების წილი, მით მეტი ენერგია იხარჯება საჭმლის მონელებაზე. 1987 წელს კვლევებმა აჩვენა, რომ ადამიანები, რომლებიც კალორიებს ცხიმების ხარჯზე იღებდნენ ისევე იმატებდნენ წონაში, როგორც ის ადამიანები, რომლებიც ხუთჯერ მეტ კალორიებს იღებდნენ, თუმცა ნახშირწყლების ხარჯზე.

კიდევ ერთი არგუმენტი, თუ რატომ უნდა თქვათ უარი უსარგებლო კალკულაციაზე: მთავარია არა მხოლოდ პროდუქტის ქიმიური შემადგენლობა, არამედ მისი ფიზიკური მდგომარეობაც. უმი საკვების მონელებისთვის დანახარჯი ბევრად მაღალია, ვიდრე მოხარშული ან შემწვარი საკვების მოსანელებლად.


როდის აქვს კალორიებს მნიშვნელობა


დიეტის დაცვა რა თქმა უნდა, ძნელია, როცა გარშემო უამრავი ცდუნებაა,  მაღაზიების თაროები სავსეა პროდუქტებით, ქალაქში კი უამრავი კაფე და რესტორანია.


შესაბამისად, თავის ხელში აყვანა ადვილი არ არის. თუ ინტუიტიურად ვერ გრძნობთ, როგორი კვებაა თქვენთვის ოპტიმალური, კალორიების დათვლა დაგეხმარებათ თავი აკონტროლოთ. მაგრამ  ალბათ ჯობს არა იმდენად კალორიების რაოდენობაზე, არამედ მათ ხარისხზე, პროდუქტის შერჩევაზე და ზემოთმოყვანილ ინფორმაციაზე  გაამახვილოთ ყურადღება.