მეცნიერები სულ უფრო მეტ მკიცებულებებს პოულობენ იმის დასადასტურებლად, რომ ტვინის დაბერება მთელი ორგანიზმის დაბერების პროცესს განაპირობებს: ნეირონების აქტივობის შემცირება თანდათანაობით ჰორმონალურ პროცესებს ამუხრუჭებს, ეს უკანასკნელი კი თავის მხრივ მოქმედებს ნივთიერებათა ცვლაზე და უჯრედების განახლების სიჩქარეზე. ამიტომაც მექანიზმი, რომელიც ანელებს, ან სულაც აჩერებს ტვინის უჯრედების “გაფუჭებას“, შეიძლება “მარადიული ახალგაზრდობის“ წყარო გახდეს. სანამ მეცნიერები მისი მოძებნისთვის თავს არ ზოგავენ, შეგვიძლია დრო მოვიგოთ და გამოვრიცხოთ, ან მინიმუმამდე შევამციროთ ის ცნობილი ფაქტორები, რომლებიც ტვინის დაბერებას იწვევს.
მავნე ჩვევები
ალკოჰოლი, მოწევა, მარილის გადამეტებული მოხმარება და სხვა მავნე ჩვევები თუ პროდუქტები, რომლებსაც ჯანსაღი ცხოვრების წესის მიმდევრები და დიეტოლოგები სასტიკად ებრძვიან სულაც არ არის მათი ახირება და მართლაც აახლოებს სიბერეს .ისინი ნეგატიურ გავლენას ახდენს სისხლძარღვებზე და შესაბამისად ტვინის სისხლით მომარაგებაზე. ნეირონებისთვის კიდევ ერთი დიდი დარტყმა მარიხუანაა. ამერიკელმა მეცნიერებმა ჯონ ჰოპკინსის და კალიფორნიის უნივერსიტეტებიდან გამოაქვეყნეს კვლევის შედეგები, რომლებიც 9 დან 105 წლის ასაკამდე 30 000 ადამიანზე დაკვირვებას ეფუძნება და დაბერების მთავარი ფაქტორები გამოკვეთეს. როგორც გაირკვა, კანაბიოიდები ტვინზე თითქმის ისევე დამანგრევლად მოქმედებს, როგორც შიზოფრენია და მეოთხე ადგილს იკავებენ “საღი გონების და კარგი მეხსიერების მტრებს“ შორის.
სტრესი
ალბათ ბევრჯერ გსმენიათ, რომ “ყველა დაავადება ნერვებიდან მოდის“. თანამედროვე მეცნიერები ამ გამოთქმას ადასტურებენ. როგორც ირკვევა, სტრესის ჰორმონს, კორტიზოლს შეუძლია ფიზიკურად შეამციროს ტვინის მოცულობა და მისი დაბერება დააჩქაროს. კორტიზოლის მაღალი დონე ცუდად მოქმედებს ჰიპოკამპზე, რომელიც სივრცულ მეხსიერებაზე, ასევე ინფორმაციის დამახსოვრებაზეა პასუხისმგებელი. ჰიპოკამპის დაზიანება ასუსტებს ტვინის უნარს წინააღმდეგობა გაუწიოს კორტიზოლის მოქმედებას და დროთა განმავლობაში სტრესის გამო მისი სხვა უბნებიც ზიანდება. ეს კი ნიშნავს, რომ თავის “მთავარი კომპიუტერის“ დაბერება ჩქარდება.
სიზარმაცე
რა თქმა უნდა, შაბათ–კვირას მხართეძოზე წამოწოლა, სერიალების ყურება, ტკბილეულის ჭამა და უსაქმურობა არ ითვლება, მაგრამ თუ ასეთი ცხოვრების წესი სხვა დღეებშიც გააგრძელეთ ეს არა მხოლოდ ზედმეტი წონით, არამედ ნაადრევი ნაოჭებითაც გემუქრებათ. საქმე იმაშია, რომ ფიზიკური და ინტელექტუალური დატვირთვის არარსებობა ტვინის დაბერების, შესაბამისად კი მთელი ორგანიზმის დაბერების პროცესს აჩქარებს. ამის თავიდან ასაცილებლად კარგია თუ მსუბუქად მაინც ივარჯიშებთ ან მაგალითად უცხო ენის შესწავლას დაიწყებთ. სწავლა, უფრო სწორად კი ახალი უნარების შეძენა ტვინის ნეირონულ კავშირებს აძლიერებს. სპორტი და ფიზიკური დატვირთვა კი მას სისხლით და “დადებითი“ ჰორმონებით ამარაგებს.
