დონეცკისა და ზაპოროჟიეს რაიონებში უკრაინის ჯარები გააქტიურდნენ. რუსეთის თავდაცვის სამინისტრომ კვირა საღამოს განაცხადა, რომ უკრაინამ სცადა შეტევა სამხრეთ დონეცკის მიმართულებით, რომელიც, თითქოსდა, მოიგერიეს. თუმცა, რუსი “სამხედრო კორესპონდენტები” და თავდაცვის სამინისტროს მხრიდან არაკონტროლირებადი პირები იუწყებიან უკრაინის შეიარაღებული ძალების მძიმე ბრძოლების და წინსვლის შესახებ დონეცკისა და ზაპოროჟიეს რეგიონების სხვადასხვა რაიონებში. უკრაინული ძალების ადგილობრივ წარმატებებს დამოუკიდებელი წყაროებიც ადასტურებენ.
რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს წარმომადგენლის, გენერალ იგორ კონაშენკოვის დილის მოხსენებაში საუბარია უკრაინის კონტრშეტევის ერთბაშად დაწყებაზე ფრონტის ხუთ სექტორზე. როგორც ამბობენ, ის კვირა დილით დაიწყო და ჯამში ჩართული იყო “ექვსი მტრის მექანიზებული და ორი სატანკო ბატალიონი”. “მტერმა ვერ მიაღწია თავის მიზნებს. წარმატებას ვერ მიაღწიეს”, – განაცხადა კონაშენკოვმა.
რუსული მხარე ამტკიცებს, რომ თავდასხმის მოგერიების შედეგად უკრაინის შეიარაღებული ძალების დანაკარგებმა 250 ადამიანი შეადგინა, ხოლო გენერალური შტაბის უფროსი ვალერი გერასიმოვი პირადად ხელმძღვანელობდა სამხედროების მოქმედებებს ფრონტის ხაზზე.
უკრაინის შეიარაღებულმა ძალებმა არ დაადასტურეს კონტრშეტევის დაწყება და რუსული დეპარტამენტის ანგარიშებს “ინფორმაციულ-ფსიქოლოგიური ოპერაცია” უწოდეს. „უკრაინელების დემორალიზებისა და საზოგადოების (მათ შორის საკუთარი მოსახლეობის) შეცდომაში შეყვანის მიზნით, რუსი პროპაგანდისტები გაავრცელებენ ცრუ ინფორმაციას კონტრშეტევაზე, მის მიმართულებებზე და უკრაინის არმიის დანაკარგებზე, თუნდაც კონტრშეტევა რეალურად არც იყოს დაწყებული. ამისათვის მომზადდა ძველი ვიდეოები და ფოტოები, რომლებზეც ნაჩვენებია დაზიანებული აღჭურვილობა, თითქოსდა დაღუპულთა და ტყვედ ჩავარდნილთა კადრები, ასევე სხვა ყალბი მასალები“, – ნათქვამია უკრაინის შეიარაღებული ძალების სტრატეგიული კომუნიკაციების დეპარტამენტის განცხადებაში.
თავდასხმები სხვადასხვა მიმართულებით
იმავდროულად, რუსული მხარისთვის საგანგაშო ჩანს ადგილებიდან რუსი „სამხედრო კორესპონდენტების“ ცნობები.
”ამჟამად მძიმე ბრძოლები მიმდინარეობს სოფელ ნოვოდონეცკოესთვის, რომელიც მდებარეობს ფრონტის ხაზის გასწვრივ, თითქმის ზუსტად შუაში, უგლედარსა და ველიკაია ნოვოსელოვკას შორის,” – წერს რუსული მილიტარისტული ტელეგრამ არხი WarGonzo. ”ფაქტობრივად, მტერმა მოახერხა მინიმუმ ორი კილომეტრის სიღრმეში სოლისებრი შეჭრა. იმ ტერიტორიაზე, რომელსაც ადრე ვაკონტროლებდით და დასახლებული პუნქტის გარეუბანში გამაგრება“– წერს ტელეგრამ არხი.
„დილიდან აქტიური ბრძოლები მიმდინარეობს ორი მიმართულებით, – ამბობს კიდევ ერთი რუსი პროპაგანდისტი ალექსანდრე კოცი. – გუშინდელი მარცხის შემდეგ, მტერი დიდი ძალებით გადავიდა დასავლეთიდან უგლედარის მიმართულებით. შესაძლოა, იმ მიზნით, რომ ის სამხრეთიდან მოაქციოს ალყაში, თუმცა კიევმა შეიძლება სცადოს ქვევით, ნიკოლსკისა და მანგუშევისკენ და ვოლნოვახასკენ გასვლა, რათა დონეცკის სახალხო რესპუბლიკა ორ ნაწილად გაიყოს.
“მტერი ასევე აწარმოებს შეტევითი ოპერაციებს არტემოვსკის რაიონში. სოლედარი საარტილერიო ცეცხლის ქვეშაა ქალაქის ჩრდილოეთით. ბრძოლები მიმდინარეობს ასევე ბახმუტის სამხრეთ-დასავლეთით”, – წერს კოცი.
ვუჰლედარის მახლობლად უკრაინული შენაერთების წინსვლას ასევე ადასტურებს თვითგამოცხადებული დონეცკის სახალხო რესპუბლიკის ვოსტოკის ბატალიონის მეთაური ალექსანდრე ხოდაკოვსკი.
”უგლედარის მარცხნივ, მტერი, შეზღუდული ძალებით, ათამდე ჯავშანტექნიკის გამოყენებით, შეტევაზე წავიდა ზოლოტაია ნივას – ნოვოდონეცკოეს მიმართულებით. ჯერჯერობით ის წარმატებულია. ”
„საჰაერო დაზვერვამ დააფიქსირა ტაქტიკურ ზონაში ოცდაათამდე ჯავშანმანქანის მოძრაობა, მაგრამ შეზღუდული შესაძლებლობების გამო, მათ ვერ შეძლეს ე.წ. “ამოყვინთვის წერტილის“ დადგენა. შედეგად, დამრტყმელი ჯგუფი, რომელიც ახლა ნოვოდონეცკოეზე მუშაობს, თავდასხმის ხაზამდე თითქმის შეუმჩნევლად გავიდა. ტრადიციულად, კომუნიკაციების ჩახშობის შემდეგ, მტერმა მოახერხა რთულ მდგომარეობაში ჩვენი ჩაყენება. სიტუაციის განვითარება გრძელდება “ – ნათქვამია ხოდაკოვსკის ტელეგრამაში.
ვაგნერის ხელმძღვანელმა ევგენი პრიგოჟინმა კი ბახმუტის ჩრდილოეთით რუსული ჯარების უკანდახევა გამოაცხადა
“როდესაც გენშტაბის უფროსი და შოიგუ გადაჯგუფდნენ და იდგნენ ბერხოვსკის წყალსაცავის გასწვრივ, თქვეს, რომ ეს იყო ბერხოვკის დასახლების დასაცავად, რადგან ეს იყო ძალიან ხელსაყრელი პოზიცია. ისეთი ხელსაყრელი, რომ ყველამ ფაქტიურად ვაჭრობა დაიწყო. ახლა უკვე ბერხოვკას დასახლების ნაწილი დაკარგულია, ჯარები ნელ-ნელა ილევა. სირცხვილი!“ – დაწერა პრიგოჟინმა.
შეტევის დაწყებას არავინ გამოაცხადებს
უკრაინული მხრიდან, ბერხოვკასთან წინსვლის შესახებ ინფორმაცია არ ყოფილა.
აშშ-ს ომის შესწავლის ინსტიტუტის (ISW) ბოლო განახლებაში ნათქვამია, რომ 4 ივნისს უკრაინულმა ძალებმა განახორციელეს ლოკალიზებული სახმელეთო შეტევები და მიაღწიეს შეზღუდულ ტაქტიკურ წარმატებას დონეცკის რეგიონის დასავლეთ ნაწილში და ზაპოროჟიეს რეგიონის აღმოსავლეთ ნაწილში.
4 ივნისს გამოქვეყნებული გეოლოკაციის კადრები აჩვენებს უკრაინული მექანიზებული ძალების წინსვლას რივნოპოლის ჩრდილო-აღმოსავლეთით, განაცხადეს სამხედრო ექსპერტებმა. მათ ასევე გაამახვილეს ყურადღება ზოგიერთი რუსი სამხედრო ბლოგერების ცნობებზე, რომ უკრაინელმა ჯარებმა გაარღვიეს რუსეთის თავდაცვის პირველი ხაზი და დაწინაურდნენ 3 კილომეტრით წინ წაიწიეს. ISW-ის ექსპერტები აღნიშნავენ, რომ დილის მოხსენების დროს ამ შეტყობინებების ვიზუალური დადასტურება არ ყოფილა.
BBC-ის უკრაინული სამსახურის წყაროები უკრაინის ოფიციალურ სტრუქტურებში ამბობენ, რომ შეტევის დაწყებას არავინ გამოაცხადებს. მათი ვარაუდით, უკრაინული ძალები შეეცდებიან რუსეთის თავდაცვის ხაზების გარღვევას და შეტევაზე გადასვლას შეეცდებიან სხვადასხვა სექტორში იქ, სადაც ეს თავდაცვა ყველაზე სუსტია.
გადაიქცევა თუ არა ეს ოპერაცია ფართომასშტაბიან შეტევად?
BBC News-ის უკრაინის კორესპონდენტი, ოლეგ ჩერნიში:
„რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს განცხადებაზე უკრაინაში კომენტარს არ აკეთებენ ან თვალსაზრისით აკომენტარებენ, რომ ეს იყო საინფორმაციო და ფსიქოლოგიური ოპერაცია. იყო შეტყობინება უკრაინის თავდაცვის სამინისტროს სტრატეგიული კომუნიკაციების დეპარტამენტიდან, რომ რუსეთმა მოამზადა უკრაინელი სამხედროების განადგურების დადგმული კადრები, რომლებმაც, თითქოსდა წარუმატებელი კონტრშეტევა წამოიწყეს.
ამავდროულად, დღეს დილით და გუშინ გვიან საღამოს, ზოგიერთმა უკრაინელმა სამხედრომ, მოხალისეებმა და ფრონტთან დაახლოებულმა ადამიანებმა დაიწყეს ორაზროვანი შეტყობინებების გავრცელება სოციალურ ქსელებში: “დაიწყო!”, “ღმერთმა დალოცოს!”, “წავიდეთ!” და ასე შემდეგ. ბუნებრივია, შეიძლება ვივარაუდოთ, რომ საუბარია შეტევაზე. გარდა ამისა, ამ კონტექსტში მნიშვნელოვანია რუსული ე.წ. „სამხედრო კორესპონდენტების“ შეტყობინებები, ისევე როგორც ყოფილი საველე მეთაურის, ალექსანდრე ხოდაკოვსკისა, რომელიც აქტიური ფიგურაა თვითგამოცხადებული დონეცკის სახალხო რესპუბლიკის სოციალურ ქსელებში,
მათი მესიჯები არ არის ისეთი “ვარდისფერი“, როგორც რუსეთის თავდაცვის სამინისტროსი. ისინი ადასტურებენ ინფორმაციას, რომ ველიკა ნოვოსელკას მახლობლად (პატარა ქალაქი ზაპოროჟიასა და დონეცკის ოლქების საზღვარზე, ვუჰლედარიდან არც თუ ისე შორს), უკრაინელმა სამხედროებმა დაიწყეს მოძრაობა, რომელთა რიცხოვნობა დაახლოებით ორი ბრიგადა ან რვა ბატალიონია და ამ მხარეში მათ, სავარაუდოდ, რამდენიმე კილომეტრის წინსვლა შეძლეს.
ომის შესწავლის ამერიკული ინსტიტუტის თანახმად, წინსვლამ შეადგინა სამი კილომეტრი, რაც, ამ ომის პირობებში, დანაღმული და იარაღით გაჯერებული ტერიტორიის გათვალისწინებით, არის მნიშვნელოვანი მანძილი, იმის გათვალისწინებით, რომ ის რეალურად ერთ ღამეში გადაილახა.
ანუ, ფრონტის ამ სექტორზე მოძრაობაა, მაგრამ ძალები, რომლებსაც უკრაინის შეიარაღებული ძალები, სავარაუდოდ, იყენებენ, არასაკმარისია იმისთვის, რომ მომხდარს დიდი შეტევა ეწოდოს. გადაიქცევა თუ არა ეს ოპერაცია ფართომასშტაბიან შეტევაში? ექნება თუ არა მას შემდგომი განვითარება? ვნახოთ, რა იქნება შემდეგში“.
“რაღაც უკვე დაიწყო”
პროფესორი მაიკლ კლარკი, სამხედრო ანალიტიკოსი, სამეფო გაერთიანებული თავდაცვის კვლევითი ინსტიტუტის (RUSI) ყოფილი ხელმძღვანელი:
„ჩემი აზრით, უკრაინის შეტევა რამდენიმე კვირის წინ დაიწყო -ორივე მხარის ორმხრივი თავდასხმებით ერთმანეთის ზურგში დრონების გამოყენებით, სხვადასხვა მიმართულებით, სოლედართან, ვუჰლედართან, ბახმუტთან ახლოს, ნოვოდაროვკას რაიონში ზაპოროჟიეში, ასევე სასაზღვრო ინციდენტებით ბელგოროდის რაიონში შებეკინოს ტერიტორიაზე, მიუხედავად იმისა, რომ ისინი პირდაპირ კავშირში არ არიან კიევის ქმედებებთან, ისინი ასევე ამძაფრებენ დაძაბულობას. რაღაც უკვე დაიწყო, ვნახოთ როგორ განვითარდება. ვფიქრობ, 4 ივნისს უკრაინელებმა სახმელეთო ოპერაცია დაიწყეს.
ამ შეტევის განვითარების რამდენიმე გზა არსებობს. ჯერ ერთი, შესაძლებელია, რომ დივერსიული მანევრების შემდეგ, უკრაინის შეიარაღებული ძალების მძიმე ტექნიკის მთელი ზემოქმედება ერთი მიმართულებით გადავიდეს. კიდევ ერთი ვარიანტია დარტყმების სერია. თითქოს სხვადასხვა კარებს ანგრევენ და იმ კარში, რომელიც ყველაზე იოლად იღება, მთელი მასით შევარდებიან. და მესამე შესაძლებლობა არის მცირე შეტევების სერია, რომელიც შემდეგ გადაიზრდება უფრო მეტში. ჩვენ ვერ გავიგებთ როგორ განვითარდება ეს, სავარაუდოდ მომავალ კვირამდე , შესაძლოა ერთი კვირის მერეც ვერ გავიგოთ.“
