“ნგრევის შემთხვევაში ქუთაისში ტალღა შეიძლება 30 მეტრს აცდეს”- დედამიწის შემსწავლელ მეცნიერებათა ინსტიტუტისა და სეისმური მონიტორინგის ეროვნული ცენტრის გეოგრაფიის დეპარტამენტის უფროსი, ლაშა სუხიშვილი, სოციალურ ქსელში იმ მოსალოდნელ საფრთხეებზე წერს, რაც სავარაუდოდ ნამახვანჰესის მშენებლობას სამომავლოდ მოჰყვება.
“ნამოხვანის ჰესების კასდადის კვლევებში წერია რომ ხეობის მიკრო კლიმატი (!) შესწავლილია გლობალური (!) მოდელების საფუძველზე. ამ “გლობალურ მოდელებს” აქვთ თავისი რეზოლუცია. მაგალითად თუ რეზოლუცია 20კმ-ია, ჰაერის ტემპერატურა ტვიშსა და წყალტუბოში შეიძლება მუდამ მსგავსი იყოს, ან სინოტივე, ან გაბატონებული ქარები, etc. გასაგებია რომ ძალიან უხეში მიახლოებაა.
ასეთი გლობალური მონაცემების საფუძველზე (თუმცა შეერთებული შტატების სამხედრო-საინჟინრო ძალების პროგრამით) გავაკეთეთ ის მოდელირება, რამაც გვაჩვენა რომ ნამოხვანის ქვედა კაშხლის კონკრეტული მასშტაბის კონკრეტულ დროით ინტერვალში ნგრევის შემთხვევაში ქუთაისში ტალღის პიკური მაჩვენებელი შეიძლება 30 მეტრს აცდეს.
გამომდინარე საყრდენი მონაცემების რეზოლუციიდან და ტიპიდან, ამ მოდელირებას გააჩნია უზუსტობის საკმაოდ ბევრი წყარო. მაგალითად კოლხეთის დაბლობზე მწვანე “კუნძული” იმას ნიშნავს, რომ სისტემამ ტყე აღიქვა რელიეფად და იქ წყალი არ “შეუშვა”. რეალურად ეგ უბანიც წყლით უნდა იყოს დაფარული, რაც ავტომატურად გამოიწვევს მაგ მიდამოებში წყლის დონის კლებას.
განსხვავებით კომპანიის “მიკრო კლიმატის კვლევისა” ვაცხადებთ, რომ ეს არის ძალიან უხეში მიახლოება, რაც მხოლოდ იმას გვეუბნება რომ ამ სცენარის შემთხვევაში მოსალოდნელი ტალღის პიკური სიმაღლე იქნება სამი ათეული მეტრის ფარგლებში, მაგრამ არა 100 მეტრი ან 2 მეტრი.
ვინაიდან ამხელა ცდომილება გვაქვს, ველოდით რომ კომპანია დადებდა გაცილებით უკეთეს ნამუშევარს, რეალურ სამეცნიერო კვლევას მაღალი ხარისხის საყრდენი მონაცემებით. თუმცა, აღმოჩნდა რომ ბეტონის გრავიტაციული კაშხლები არ ინგრევა.”- წერს ლაშა სუხიშვილი სოციალურ ქსელში.
ამავე თემას, გამოეხმაურა ორგანიზაცია “მწვანე ალტერნატივის” წარმომადგენელი ირაკლი მაჭარაშვილიც, სოციალურ ქსელში. მისი თქმით, კომპანიამ რომელმაც, ნამოხვანჰესის აშენების ნებართვა მიიღო, 2015 წელს შუახევი-ჰესის აშენებაში ჩადო 400 მილიონი ევრო, მაგრამ ამუშავებიდან 2 თვეში ეს ჰესი დაინგრა.
“ნამოხვანის ჰესის სასარგებლოდ ყველაზე „ჭკვიანური“ არგუმენტი ეს მოიფიქრეს: „ვინმეს გულწრფელად სჯერა რომ მილიარდ დოლარს ჩადებს რომელიმე ჭკუათმყოფელი პროექტში, რომელიც დაინგრევა?“
– ჯერ ერთი, ოფიციალურად ინვესტიცია 800 მილიონია და არა მილიარდი. მისი ალბათ ნახევარი ქვეყნიდან გაედინება – ტურბინების შეძენა, ხელფასები და ა.შ.
– მეორე – დავიჯერო, არავის გაუგია, რომ ბიზნესმენმა შეიძლება არასწორ საქმეში ჩადოს ფული და გაკოტრდეს? ყველა ბიზნესი მომგებიანია? არ უშვებს, რომ შეიძლება ინვესტიციამ არ გაამართლოს? აი, „გირჩში“ რამდენი ფული ჩაიყარა და დაიფშვნა მაინც
– მესამე – კომპანიამ, რომელმაც ნამოხვანის ჰესის აშენების ნებართვა მიიღო 2015 წელს (დღემდე პროექტის წილშია), შუახევი-ჰესის აშენებაში ჩადო 400 მილიონი ევრო, მაგრამ ამუშავებიდან 2 თვეში ეს ჰესი დაინგრა. დამატებით 200 მილიონი ევრო დაჭირდა მის აღდგენას. მუშაობს, თუმცა დაზიანებული ბუნებრივი გარემოზე და ადგილობრივებზე მიყენებული ზიანი არავის უზღვია. ესეც ასეულობით მილიონი ევრო იქნება, მაგრამ არავინ სთხოვს გადახდას. ორივე ჰესის – შუახევის და ნამოხვანის კასკადის გარემოზე ზემოქმედება კი კომპანია “გამამ” შეისწავლა (ისევე როგორც დანგრეული დარიალ-ჰესის, ბახვი-ჰესის, მესტიაჭალა-ჰესის)
ცნობისთვის, მდინარე რიონის ხეობაში ნამახვანი ჰესების კასკადის მშენებლობაა დაგეგმილი. ადგილობრივი მოსახლეობა 3 თვეზე მეტია აქციებს მართავს და მშენებლობას აპროტესტებს.კასკადის პროექტი 750 მილიონი აშშ დოლარის ღირებულებისაა და იგეგმება, რომ ის ექსპლუატაციაში 2025-2026 წელს შევიდეს. პროექტს კომპანია “ენკა” ახორციელებს.ამჟამად ხეობაში ჰესის მშენებლობის მოსამზადებელი სამუშაოები მიმდინარეობს.”- წერს ირაკლი მაჭარაშვილი სოციალურ ქსელში.
#არანამახვანჰესს – ქუთაისში მასშტაბური აქცია მიმდინარეობს
