დონალდ ტრამპმა თეთრი სახლი არაორდინარულად და კონფრონტაციულად დატოვა – ის არც აშშ–ს ახალი პრეზიდენტის ინაუგურაციის ცერემონიალსაც დაესწრო და დამკვიდრებული ტრადიციის მიუხედავად არც ბაიდენი და მისი მეუღლე მიიწვია ჩაიზე.
ტრამპის პრეზიდენტობის ბოლო დღეები იმდენად მძიმე აღმოჩნდა, რომ ის არა მხოლოდ სოციალურმა ქსელებმა დაბლოკეს, არამედ მიუღებელ პერსონად გამოაცხადეს სხვადასხვა მსხვილმა კომპანიებმა. ჯერ კიდევ არ არის გარკვეული, შედგება თუ არა საბოლოოდ ტრამპის იმპიჩმენტის პროცედურა სენატში, რომელიც მიუხედავად ტრამპის უფლებამოსილების ვადის ამოწურვისა, ამ საკითხს მაინც განიხილავს.ისტორიული მოსმენები სენატში მომდევნო კვირიდან დაიწყება, თუმცა, ისტორიის ერთი თავი უკვე დაწერილია. პირველად ამერიკის ისტორიაში წარმომადგენელთა პალატამ ამერიკის 45-ე პრეზიდენტის დონალდ ტრამპის იმპიჩმენტი 2-ჯერ წარმატებით დაასრულა.აღსანიშნავია, რომ წარმომადგენელთა პალატაში დემოკრატებთან ერთად დონალდ ტრამპის იმპიჩმენტს რესპუბლიკელების ნაწილმაც დაუჭირა.
იმპიჩმენტის შემთხვევაში ამერიკის 45-ე პრეზიდენტს შესაძლოა სტატუსი და მომავალში ყველა სამთავრობო თანამდებობის დაკავების უფლება ჩამოერთვას. პროცესი კი მომდევნო კვირიდან დაიწყება.ტრამპს ბრალად ედება საკუთარი მხარდამჭერები წახალისება, რასაც კაპიტოლიუმზე თავდასხმა მოჰყვა.
თუმცა, თუ სენატში ტრამპის იმპიჩმენტი არ შედგა, ის ყველა იმ პრივილეგიით ისარგებლებს, რაც აშშ–ს ყოფილი პრეზიდენტებისთვის არის გათვალისწინებული. ვნახოთ, რა ეკუთვნის თანამდებობიდან წასულ დონალდ ტრამპს და მის ოჯახს:
1958 წელს მიღებული ფედერალური კანონის მიხედვით, რომელიც აშშ–ს ყოფილ პრეზიდენტებს ეხება (Former Presidents Act), აშშ–ს ექს ლიდერებს მთელი რიგი ბონუსები ეკუთვნით. დოკუმენტის თანახმად შეღავათები მხოლოდ იმ პრეზიდენტებს ერგებათ, რომლებიც იმპიჩმენტის შედეგად თანამდებობიდან არ გადაუყენებიათ და არც სისხლის სამართლებრივი პასუხისმგებლობა დაკისრებიათ.
ამ პრივილეგიებით ამჟამად ყოფილი პრეზიდენტები – ბილ კლინტონი, ჯორჯ ბუშ უმცროსი და ბარაკ ობამა სარგებლობენ.
სამუდამო პენსია
2015 წლის პირველი საპრეზიდენტო კამპანიის დროს დონალდ ტრამპი აცხადებდა, რომ პრეზიდენტად არჩევის შემთხვევაში ჯონ კენედისა და ჰერბერტ ჰუვერის მსგავსად პრეზიდენტის ხელფასზე – წელიწადში 400 000 დოლარზე უარს იტყოდა. ასეც მოიქცა. 2017 წლიდან ტრამპმა არაერთხელ გადაურიცხა მნიშვნელოვანი თანხები სხვადასხვა უწყებებს. ერთ–ერთი ბოლო გადარიცხვა მისგან ჯანდაცვის ნაციონალურმა უწყებამ მიიღო კორონავირუსთან საბრძოლველად, თუმცა “ოქროს პენსიაზე„ – წელიწადში 219 000 დოლარზე, რომელსაც აშშ–ს ყოფილი პრეზიდენტები იღებენ ტრამპმა უარი არ თქვა. თავის მხრივ, ყოფილი პირველი ლედი, მელანია ტრამპი ასევე მიიღებს წელიწადში 20 ათას დოლარს.
შემოსავლის სხვა წყაროებს შორის ექს პრეზიდენტები დიდ შემოსავალს იღებენ კონფერენციებზე გამოსვლით, ლექციებით და მემუარების გამოქვეყნებით. მაგალითად, ნიუ იორკ თაიმსის მონაცემებით, მსხვილი ამერიკული კომპანიების თანამშრომლების წინაშე კონფერენციებზე სიტყვით გამოსვლისთვის ბარაკ ობამას არაერთხელ აუღია 400 ათასი დოლარი. მისმა ბოლო წიგნმა (აღქმული სამყარო) კი ყველა ყოფილი პრეზიდენტის წიგნების რეკორდი მოხსნა. გამომცემლობამ ობამას რეკორდული ავანსი – 65 მილიონი დოლარი გადაუხადა.
საიდუმლო სამსახურების დაცვის ქვეშ
კიდევ ერთი პრივილეგია ამერიკის ყოფილი ლიდერებისთვის სიცოცხლის ბოლომდე აშშ–ს საიდუმლო სამსახურების მიერ მათი პირადი უსაფრთხოების უზრუნველყოფის შესაძლებლობაა. თუ მელანია ტრამპი დონალდ ტრამპს არ გაშორდება და ხელახლა არ გათხოვდება, ისიც დაცვის ქვეშ რჩება. ზოგიერთი შეფასებით, ყოფილი საპრეზიდენტო წყვილის დაცვისთვის საჭირო ზომები ბიუჯეტს წელიწადში დაახლოებით 1.5 მილიონი დოლარი უჯდება.
კანონის მიხედვით დაცვა ეკუთვნის ექს პრეზიდენტის შვილებსაც, თუმცა მხოლოდ 16 წლის ასაკამდე. თუმცა, თეთრი სახლიდან წასვლამდე ტრამპმა განკარგულება გასცა, რომ სპეცსამსახურებმა მინიმუმ შემდგომი ნახევარი წლის განმავლობაში ყველა მისი შვილის უსაფრთხოება დაიცვან.
ოფისი ქვეყნის ნებისმიერ წერტილში და სხვა ხარჯები
ზოგადი მომსახურებების ადმინისტრაცია (General Services Administration) პენსიაზე გასულ პრეზიდენტებს ამპლუას შეცვლაში ეხმარება , კერძოდ, აშშ–ს ნებისმიერ წერტილში ოფისის გახსნასა და მოწყობაში, თანაშემწეებიბს, მრჩევლების და სხვა პერსონალის აყვანაში. სულ მათი ხელფასებისთვის პირველი 30 თვის განმავლობაში ტრამპი ფედერალური ბიუჯეტიდან წელიწადში 150 ათას დოლარს მიიღებს. შემდგომ ეს თანხა წელიწადში 96 ათას დოლარამდე შემცირდება.
გარდა ამისა, ტრამპსა და მის ორ დაქვემდებარებულ პერსონალს აუნაზღაურდებათ ყოველწლიური საქმიანი მოგზაურობების ხარჯები ერთ მილიონ დოლარამდე. ყოფილი პირველი ლედი ამავე საჭიროებებისთვის 500 ათას დოლარამდე მიიღებს. ამავე დროს, ყოფილი პრეზიდენტი „ნომერ პირველი ბორტით“ , ანუ საპრეზიდენტო თვითმფრინავით ვეღარ ისარგებლებს.
თაუნჰაუსი ვაშინგტონში
ტრამპის, ისევე როგორც მისი წინამორბედების განკარგულებაშია საპრეზიდენტო თაუნჰაუსი ვაშინგტონში. აქ დასახლება ექსპრეზიდენტს ნებისმიერ დროს შეუძლია, როცა აშშ–ს დედაქალაქში იქნება. ხუთსართულიან შენობაში, რომელიც მთავრობას ეკუთვნის ორი სასადილო ოთახი, რამდენიმე საძინებელი და სპეციალური ოთახებია სპეცსამსახურების აგენტებისთვის.
ამავე დროს, ჯერჯერობით უცნობია დაჭირდება თუ არა ტრამპს ეს სახლი. ვაშინგტონში , პენსილვანიის გამზირზე მას ლუქს კლასის სასტუმრო აქვს.
სამედიცინო მომსახურებაზე წვდომა
და ბოლოს, დონალდ და მლანია ტრამპები შეძლებენ სამხედრო ჰოსპიტლებში სამედიცინო მომსახურება მიიღონ. მართალია არა უფასოდ, თუმცა ფიქსირებული ფასით, რომელიც აშშ–ს პრეზიდენტის ადმინისტრაციის ადმინისტრაციულ–საბიუჯეტო სამმართველოს მიერ არის დადგენილი. სურვილის შემთხვევაში წყვილს შეუძლია სამდიცინო დაზღვევის კერძო პროგრამაში ჩაერთოს.
ჯო ბაიდენის ინაუგურაციამდე რამდენიმე საათით ადრე ტრამპის ოჯახმა თეთრი სახლი დატოვა. ცოლთან ერთად ყოფილი პრეზიდენტი ფლორიდაში, მარ ა ლაგოს მამულში გაემგზავრა, სადაც სავარაუდოდ ის და მელანია აპირებენ მომავალში ცხოვრებას.