ბრიტანეთის საელჩო საქართველოში სანქციების შესახებ ახალ სახელმძღვანელოს ავრცელებს, რომელიც საქართველოში მოქმედი ბიზნესების მხარდაჭერას ისახავს მიზნად

1. ამ გზამკვლევის მიზანი

ეს სახელმძღვანელო გამოცემულია გაერთიანებული სამეფოს მთავრობის მიერ, რათა დაეხმაროს ბიზნესებს საქართველოში, იცოდნენ შემდეგი:

• შეზღუდვები საქართველოს ეროვნულ კანონმდებლობაში, რომლებიც ეხება გაერთიანებული სამეფოს მიერ სანქცირებულ პირებთან საქმიანობას
• გაერთიანებული სამეფოსა და სხვა საერთაშორისო ბანკებისა და მიმწოდებლების მიერ გაწეულ მომსახურებებსა და მიწოდებულ საქონელზე წვდომის დაკარგვის რისკები. ეს შეიძლება მოხდეს იმ შემთხვევაში, თუ ისინი ივარაუდებენ, რომ თქვენ შეიძლება გქონდეთ საქმე სანქცირებულ პირებთან ან მოახდინოთ სანქცირებული საქონლის რუსეთში გატანა
• გადადგათ პრაქტიკული ნაბიჯები თქვენი ბიზნესის პოტენციურად მძიმე შეფერხების რისკების სამართავად

2. კონტექსტი

დიდმა ბრიტანეთმა და მისმა საერთაშორისო პარტნიორებმა უპრეცედენტო მასშტაბის სანქციები განახორციელეს რუსეთის უკრაინაში შეჭრის საპასუხოდ. დიდმა ბრიტანეთმა 2 000-ზე მეტი ფიზიკური და იურიდიული პირი და დააწესა ფართო შეზღუდვები რუსეთის მონაწილეობით სავაჭრო და ეკონომიკურ საქმიანობაზე.

გაერთიანებული სამეფოს სანქციები მიზნად ისახავს:

• აიძულოს რუსეთი, შეწყვიტოს საქმიანობა, რომელიც დესტაბილიზაციას იწვევს უკრაინაში ან ძირს უთხრის მის ტერიტორიულ მთლიანობას, სუვერენიტეტსა და დამოუკიდებლობას; და
• აიძულოს რუსეთის მიერ კომპენსაციის გადახდა 2022 წლის თებერვლიდან მოყოლებული უკრაინაში რუსეთის შეჭრის შედეგად ქვეყნისთვის მიყენებული ზიანის, ზარალის ან დანაკარგის გამო.

გაერთიანებულმა სამეფომ მკაფიოდ განაცხადა, რომ სანქციები ძალაში დარჩება ამ მიზნების მიღწევამდე.

3. რატომ არის ეს მნიშვნელოვანი საქართველოში მოქმედი ბიზნესისთვის

3.1. გაერთიანებული სამეფოს სანქციებისთვის გვერდის ავლა

რუსეთი ყველაფერს აკეთებს სანქციების გვერდის ავლისთვის და განაგრძობს დასავლური სამხედრო, ორმაგი გამოყენების და სხვა პოტენციურად საშიში საქონლის, მათ შორის, საბრძოლო ტექნოლოგიების, შესყიდვას მესამე ქვეყნებისგან. რუსეთი ეყრდნობა თვალთმაქცურ ტაქტიკას, როგორიცაა არაპირდაპირი გადაზიდვის მარშრუტები, საქონლის საბოლოო გამოყენების გაყალბება და თავის არიდების პროფესიონალური ქსელები.

მაგალითად, საქართველოს კონტექსტში ეს შეიძლება მოიცავდეს შემდეგს:

1. საქართველოში მოქმედმა კომპანიამ შეიძლება მიიღოს შეკვეთა რუსი იმპორტიორისგან იმ საქონელზე, რომელზეც  ვრცელდება გაერთიანებული სამეფოს სანქციები და ამიტომ მისი მიღება შეუძლებელია უშუალოდ გაერთიანებული სამეფოდან.
2. ქართული კომპანია შეუკვეთავს საქონელს მიმწოდებელს გაერთიანებული სამეფოდან ისე, რომ არ აცნობებს მას ან სხვა მონაწილე პირებს (როგორიცაა ბანკები, დამზღვევები, გადამზიდავები), რომ საქონლის საბოლოო მომხმარებელი იმყოფება რუსეთში.
3. გაერთიანებული სამეფოს მიმწოდებელს საქონელი გადააქვს ქართულ კომპანიაში, რომელიც შემდეგ ახდენს მის რეექსპორტს რუსეთში.

ამ ტიპის და სხვა ამის მსგავსი პრაქტიკა სანქციების გვერდის ავლას წარმოადგენს. ამ რისკებმა შეიძლება გავლენა იქონიოს მიწოდების ჯაჭვის ყველა მხარეზე, მიუხედავად მათი ჩართულობის ფორმისა და ზომისა. დიდმა ბრიტანეთმა, G7 პარტნიორებთან ერთად, განაცხადა, რომ მიიღებს ზომებს გვერდის ავლის დასაძლევად.

3.2. ვინ უნდა დაიცვას გაერთიანებული სამეფოს სანქციები

გაერთიანებული სამეფოს სანქციები არის გაერთიანებული სამეფოს კანონმდებლობის ინსტრუმენტები. გაერთიანებული სამეფო არ იღებს სამოქალაქო ან სისხლის სამართლის აღსრულების ზომებს გაერთიანებული სამეფოს გარეთ მყოფი პირების მიმართ გაერთიანებული სამეფოს სანქციების დარღვევასთან დაკავშირებით, გარდა იმ შემთხვევებისა, როდესაც ისინი:

• გაერთიანებული სამეფოს მოქალაქეები არიან, მაგალითად, არაბრიტანული ბიზნესის თანამშრომლები ან დირექტორები
• გაერთიანებულ სამეფოში რეგისტრირებული კომპანიები, მათ შორის, მათი არარეგისტრირებული საზღვარგარეთის ფილიალები (გაერთიანებული სამეფოს ფარგლებს გარეთ გაერთიანებული შვილობილი კომპანიები, ძირითადად, გაერთიანებული სამეფოს იურისდიქციის ფარგლებს გარეთ არიან, გარდა იმ შემთხვევისა, თუ ქვემოთ ჩამოთვლილიდან რომელიმე ვრცელდება მათ საქმიანობაზე)
• მათი საქმიანობის ნებისმიერი ნაწილის წარმართვა გაერთიანებულ სამეფოში, მაგალითად, გაერთიანებულ სამეფოში გამგზავრება მიმწოდებელთან მოსალაპარაკებლად ან მიმწოდებელთან ხელშეკრულების გასაფორმებლად
• ისეთი მომსახურების შეძენა, როგორიცაა დაზღვევა, საბანკო მომსახურება, კლირინგი ან იურიდიული მომსახურება გაერთიანებული სამეფოს ბაზრებზე, მაგრამ მათი გამოყენება საზღვარგარეთ

თუ რომელიმე ეს კრიტერიუმი გამოიყენება, მონაწილე პირებს შეიძლება დაეკისროთ ჯარიმები ან გახდნენ დევნის ობიექტები გაერთიანებულ სამეფოში, პოტენციურად მძიმე ჯარიმების ჩათვლით, თუ ისინი დაარღვევენ გაერთიანებული სამეფოს სანქციებს. მოსალოდნელია, რომ ისინი მიიღებენ ძლიერ და ეფექტურ ზომებს, რათა უზრუნველყონ, რომ მათ მიერ ისეთი მესამე ქვეყნისთვის მიწოდებული საქონელი ან მომსახურება, როგორიცაა საქართველო, არ გადამისამართდეს რუსეთში ან სანქცირებულ პირებზე. ყველა, ვინც ექვემდებარება გაერთიანებული სამეფოს იურისდიქციას, ამ გზამკვლევში მოხსენიებულია, როგორც „გაერთიანებული სამეფოს პირები“.

3.3. რისკები ქართული ბიზნესებისთვის

მიუხედავად იმისა, რომ მხოლოდ გაერთიანებული სამეფოს პირები არიან იურიდიულად ვალდებულნი, დაიცვან გაერთიანებული სამეფოს სანქციები, გაერთიანებული სამეფოს გარეთ არსებული პირები, რომლებიც ხელს უწყობენ გაერთიანებული სამეფოს სანქციებისთვის გვერდის ავლას, გარკვეული რისკების წინაშე დგანან, როგორც ეს ქვემოთაა აღწერილი.

3.3.1. თქვენ შეიძლება დაგეკისროთ სანქციები

გაერთიანებულმა სამეფომ შეიძლება სანქციები დაგაკისროთ უშუალოდ თქვენ, როგორც ფიზიკურ პირს ან იმ ორგანიზაციას, რომლებსაც ფლობთ ან აკონტროლებთ, თუ ჩართული ხართ საქმიანობაში, რამაც შეიძლება ხელი შეუწყოს რუსეთის უკრაინაში შეჭრას,

გაერთიანებულმა სამეფომ ამ საფუძველზე უკვე დაუწესა სანქციები მესამე ქვეყნების მთელ რიგ ბიზნესებს, რომლებიც აღმოჩნდა, რომ ჩართულები იყვნენ ისეთ საქმიანობაში, რაც აფერხებს გაერთიანებული სამეფოს სანქციების მიზნებს რუსეთის წინააღმდეგ.

იმ შემთხვევაშიც კი, თუ არ ხართ გაერთიანებული სამეფოს მიერ სანქცირებული პირი, გაერთიანებული სამეფოს სანქციების დაწესებამ შეიძლება სერიოზული გავლენა მოახდინოს თქვენს ბიზნესზე და სხვა ფინანსურ გარიგებებზე. გაერთიანებული სამეფოს სანქციები ავალდებულებს გაერთიანებული სამეფოს მოქალაქეებსა და ორგანიზაციებს ყველგან. აქედან გამომდინარე, თუ თქვენ  გაერთიანებული სამეფოს მიერ მითითებული ხართ, ეს ხელს შეუშლის გაერთიანებული სამეფოს მოქალაქეებს, ბიზნესებსა და გაერთიანებული სამეფოს ნებისმიერ სხვა პირს, უზრუნველყონ თქვენთვის წვდომა გაერთიანებული სამეფოს ეკონომიკაზე. გარდა ამისა, ბევრმა საერთაშორისო ბიზნესმა შეიძლება ნებაყოფლობით თქვას უარი თქვენთან ბიზნესის კეთებაზე – ქმედება, რომელსაც ხშირად აღწერენ, როგორც რისკის შემამცირებელ ფაქტორს.

პრაქტიკაში ეს შეიძლება შემდეგს ნიშნავდეს:

• გაერთიანებული სამეფოს ყველა კომპანიამ და ბევრმა საერთაშორისო კომპანიამ შეიძლება უარი თქვას თქვენთან, ისევე როგორც იმ ორგანიზაციებთან ბიზნესის კეთებაზე, რომლებსაც ფლობთ ან აკონტროლებთ. ეს შეიძლება იმას ნიშნავდეს, რომ გაერთიანებული სამეფოს კომპანიები უარს ამბობენ თქვენთვის საქონლის მიწოდებაზე, თქვენგან საქონლის შეძენაზე, თქვენი აღჭურვილობის შეკეთებაზე ან მომსახურებაზე, ან პროფესიონალური და საქმიანი მომსახურების გაწევაზე.
• გაერთიანებული სამეფოს ყველა ბანკმა და ბევრმა საერთაშორისო ბანკმა შეიძლება გაყინოს თქვენი ნებისმიერი აქტივი, რომელსაც ისინი განკარგავენ და უარი თქვას თქვენს მომსახურებაზე
• თუ გაერთიანებული სამეფოს კომპანიებმა უნდა უზრუნველყონ დაზღვევა ან გადაზიდვა/სატვირთო მომსახურება, ისინი ასევე უარს იტყვიან თქვენს ბიზნესთან რაიმე კავშირზე, თუ თქვენ ან რომელიმე სხვა მხარე ან მასთან დაკავშირებული საქონელი სანქცირებულია.

3.3.2. თქვენ შეიძლება მაღალი რისკის მატარებლად მიგიჩნიონ გაერთიანებული სამეფოს მიმწოდებლებმა

გაერთიანებული სამეფოს სანქციებმა შეიძლება გავლენა მოახდინოს თქვენს ბიზნესზე, თუ არ გაითვალისწინებთ გაერთიანებული სამეფოს სანქციების მოთხოვნებს თქვენი საკუთარი ბიზნეს ოპერაციების ფარგლებში.

ეს განსაკუთრებით ეხება იმ შემთხვევებს, რომლებშიც გაერთიანებული სამეფოს პირები არიან ჩართულნი, რადგან მათ მოეთხოვებათ უზრუნველყონ, რომ მათმა საქმიანობამ გვერდი არ აუაროს გაერთიანებული სამეფოს სანქციებს. თუ გაერთიანებული სამეფოს კომპანია (მათ შორის, გაერთიანებული სამეფოს ბანკი) მოგაწვდით საქონელს ან მომსახურებას, მას სურს დარწმუნდეს, რომ ეს არ გადაეცემა ან არ მოუტანს სარგებელს გაერთიანებული სამეფოს მიერ სანქცირებულ პირს, რუსეთს ან „რუსეთთან დაკავშირებულ პირს“, თუ ეს არღვევს გაერთიანებული სამეფოს სანქციებს. („რუსეთთან დაკავშირებული პირი“ ნიშნავს ფიზიკურ პირს ან იმ ფიზიკურ პირთა ერთობლიობას, რომლებიც იმყოფებიან ან ჩვეულებრივ ცხოვრობენ რუსეთში, ან სუბიექტს, რომელიც გაერთიანებულია ან შექმნილია რუსეთის კანონმდებლობის შესაბამისად, ან მუდმივი წარმომადგენლობა აქვს რუსეთში).

შესაბამისად, ბრიტანეთის ზოგიერთმა კომპანიამ შეიძლება გამოიჩინოს ფრთხილი მიდგომა (ზოგჯერ უწოდებენ „რისკის შემარბილებელს“) და უარი თქვას თქვენთან საქმიან ურთიერთობაზე იმ მოტივით, რომ, მაგალითად:

• სანქცირებული პირი თქვენს კომპანიაში მინორიტარულ აქციებს ფლობს
• თქვენ გაქვთ კავშირები სანქცირებულ პირებთან
• მათ აქვთ სხვა პრობლემები, რომლებსაც დამაკმაყოფილებლად ვერ აგვარებენ
• მათ ურჩევნიათ გამოიყენონ ფრთხილი მიდგომა თავიანთი შიდა პოლიტიკის საფუძველზე

შედეგად, გაერთიანებული სამეფოს ბევრი პირი უარს იტყვის თქვენთან ბიზნესის წარმართვაზე, თუ ვერ მოახერხებთ იმის დემონსტრირებას, რომ განახორციელეთ ქმედითი ღონისძიებები, რათა თავიდან აგეცილებინათ ნებისმიერი საქონლის ან მომსახურების გაგზავნა რუსეთში ან რუსეთთან დაკავშირებულ პირთან. ეს შეიძლება მოქმედებდეს იმის მიუხედავად, ის უშუალოდ თქვენ მიერ არის გაგზავნილი თუ არაპირდაპირ, სხვების მიერ, თქვენს მიწოდების ჯაჭვში. ამან შეიძლება გაგირთულოთ წვდომა, მაგალითად, შემდეგზე:

• კომპონენტები, რომლებიც გამოიყენება თქვენს საწარმოო პროცესებში
• საქონელი, რომლითაც ვაჭრობთ
• ინვესტიცია
• დაზღვევა
• საბანკო მომსახურება
• დაფინანსება
• ვალის მომსახურება
• საგადახდო მომსახურება
• სავალუტო მომსახურება
• აკრედიტივები
• მანქანა-დანადგარების მომსახურება და სათადარიგო ნაწილები

თუ გაერთიანებული სამეფოს მოქალაქეები ვერ შეძლებენ პრობლემების დამაკმაყოფილებლად მოგვარებას, მათ, შესაძლოა, საერთოდ შეწყვიტონ თქვენს ბიზნესთან ვაჭრობა, მათ შორის, თქვენი საქონლის იმპორტი გაერთიანებულ სამეფოში.

გარდა ამისა, შესაძლებელია, რომ გაერთიანებული სამეფოს არაწევრმა კომპანიებმა უარი თქვან თქვენთან საქმიანობაზე, თუ ვერ მოახერხებთ იმის დემონსტრირებას, რომ გაერთიანებული სამეფოს სანქციები გაითვალისწინეთ. ეს განსაკუთრებით ეხება ფინანსურ ინსტიტუტებს, როგორიცაა ბანკები, რომლებმაც შეიძლება უარი თქვან იმ ტრანზაქციების დამუშავებაზე, რომლებიც გაერთიანებული სამეფოს სანქციების დარღვევის ან შელახვის რისკის წინაშე დგას.

ასევე მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ საქართველოს ეროვნულ კანონმდებლობას შეუძლია დაარეგულიროს ზოგიერთი მსგავსი საქმიანობა, რომელიც აკრძალულია გაერთიანებული სამეფოს სანქციებით. კერძოდ, მათ შეუძლიათ შეზღუდონ, თუ რისი ექსპორტი ან რეექსპორტი შეიძლება განხორციელდეს რუსეთში. საქართველოში ასეთი კანონების შესახებ დეტალური ინფორმაცია მოცემულია მე-5 ნაწილში.

4. გაერთიანებული სამეფოს მიერ რუსეთის წინააღმდეგ დაწესებული სანქციების მიმოხილვა

ქართული ბიზნესისთვის რისკების გათვალისწინებით, რომლებიც წინა ნაწილში იყო მითითებული, ამ ნაწილში განმარტებულია გაერთიანებული სამეფოს სანქციების ძირითადი მახასიათებლები. იმის გაგება, თუ როგორ მოქმედებს გაერთიანებული სამეფოს სანქციები, მნიშვნელოვანია იმ ნაბიჯების გასააზრებლად რომლებიც უნდა გადადგათ, თუ ზემოთ გამოვლენილი რისკების მართვას ეცდებით. ასეთი ნაბიჯების პრაქტიკული მითითებები მოცემულია ნაწილში 6.

გაერთიანებული სამეფოს მთავრობა აქვეყნებს კანონით გათვალისწინებულ მითითებებს რუსეთის სანქციებთან დაკავშირებით. თუმცა ეს მითითებები არ არის ამომწურავი. უფრო დეტალური მითითებებია ასევე გამოქვეყნებული გარკვეულ პრობლემებზე; ისინი ჩამოთვლილია ნაწილში 7. ასევე, უნდა გაიაროთ იურიდიული კონსულტაცია, თუ არ ხართ დარწმუნებული ვალდებულებებთან ან სანქციებთან დაკავშირებულ რისკებთან მიმართებაში.

4.1. სამართლებრივი საფუძვლები

გაერთიანებული სამეფოს სანქციები რუსეთის წინააღმდეგ განსაზღვრულია შემდეგნაირად: რუსეთი (სანქციები) (ევროკავშირიდან გასვლის) რეგულაციები 2019 („რეგულაციები“), დროდადრო შესწორებული სახით. ბმული გადაგიყვანთ რეგულაციების სრულ ტექსტზე. თუ გსურთ, გაეცნოთ კონკრეტულ საკითხს რეგულაციებში, მაგალითად, შეამოწმოთ, არის თუ არა სანქცირებული ის საქონელი, რომელთანაც შეხება გაქვთ, ამ იურიდიულ ტექსტში გასარკვევად საჭირო რჩევები მოცემულია ნაწილში 7.1.

გაერთიანებული სამეფოს სანქციების ზომების ორი ასპექტი განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ბიზნესისთვის საქართველოში:

• აქტივების გაყინვის მითითებები
• მაღალპრიორიტეტული საქონლით ვაჭრობა

ქვემოთ მოცემულია დეტალები თითოეული ამ ტიპის სანქციის შესახებ, რასაც მოჰყვება გაერთიანებული სამეფოს სხვა ძირითადი ტიპის სანქციების შეჯამება.

4.2. ფინანსური სანქციები

4.2.1. აქტივების გაყინვის მითითებები

აქტივების გაყინვის სანქციები მნიშვნელოვან როლს თამაშობს იმ პირებისა და სუბიექტების იდენტიფიცირებისათვის, რომლებიც მხარს უჭერენ რუსეთის სამხედრო შეჭრას უკრაინაში, მათთვის ფინანსურ რესურსებსა და ბიზნესზე წვდომის შეზღუდვაში. ფიზიკური და იურიდიული პირები, რომლებიც ექვემდებარებიან აქტივების გაყინვას, ცნობილნი არიან, როგორც „მითითებული“ ან „სანქცირებული“ პირები.

როგორც ზემოთ, მე-3 ნაწილშია მოცემული, თუ საქონელი ან მომსახურება უნდა მიეწოდოს ქართველ პირებს გაერთიანებული სამეფოს კომპანიის მიერ, გაერთიანებული სამეფოს მიმწოდებელი დარწმუნებული უნდა იყოს, რომ ეს არ გადაეცემა ან სარგებელს არ მოუტანს გაერთიანებული სამეფოს მიერ მითითებულ პირს. სათანადო გარანტიების გარეშე გაერთიანებული სამეფოს მიმწოდებელი – მათ შორის, გაერთიანებული სამეფოს ნებისმიერი ბანკი – სავარაუდოდ, უარს იტყვის ამ ბიზნესთან თანამშრომლობაზე.

4.2.2. როგორ შევამოწმოთ, ვინ არის მითითებული

გაერთიანებული სამეფოს მიერ მითითებული ყველა ფიზიკური და იურიდიული პირი შედის გაერთიანებული სამეფოს სანქციების სიაში. ის განახლდება დაუყოვნებლივ, ცვლილებების განხორციელებისთანავე, რაც ხშირად ხდება. გზამკვლევი იმის შესამოწმებლად, მითითებულია თუ არა თქვენი არსებული ან მომავალი პარტნიორი ან მომხმარებელი, შეგიძლიათ იხილოთ ნაწილში 6.3. გაერთიანებული სამეფოს მთავრობა ასევე გასცემს ელექტრონულ გაფრთხილებებს კომპანიებისთვის, რათა შეატყობინონ მათ გაერთიანებული სამეფოს სანქციების სიაში ცვლილებების შესახებ. დეტალები შეგიძლიათ იხილოთ ნაწილში 7.4.

4.2.3. მფლობელობა და მართვა

ამ ნაწილში მოცემულია „მფლობელობისა და მართვის“ კონცეფციის განმარტება, რადგან დიდი ბრიტანეთის მითითებები არა მხოლოდ იმ პირებზე ვრცელდება, რომლებიც მათი საკუთარი სახელებით არიან მითითებული, არამედ იმ სუბიექტებზეც, რომლებსაც ისინი ფლობენ ან მართავენ. ამგვარად, შესაბამისობის უზრუნველყოფა მოითხოვს დამატებით გულმოდგინებას, ვიდრე მხოლოდ გაერთიანებული სამეფოს სანქციების სიის შემოწმებაა. უფრო დეტალური მითითებები შეგიძლიათ იხილოთ ნაწილში 6.3.

აქტივების გაყინვა ვრცელდება არა მხოლოდ მათზე, ვინც მითითებულია გაერთიანებული სამეფოს სანქციების სიაში, არამედ კომპანიებზეც, თუ:

• მითითებული პირი პირდაპირ ან არაპირდაპირ ფლობს კომპანიაში წილის ან ხმის უფლების 50%-ზე მეტს
• მითითებულ პირს უფლება აქვს, პირდაპირ ან არაპირდაპირ დანიშნოს ან მოხსნას კომპანიის დირექტორთა საბჭოს უმრავლესობა; ან
• გონივრულია იმის მოლოდინი, რომ მითითებულ პირს შეეძლება, უზრუნველყოს კომპანიის საქმეების წარმართვა მათი სურვილის შესაბამისად. ამის  დეტალური განმარტება მოცემულია გაერთიანებული სამეფოს ფინანსური სანქციების ზოგად მითითებებში.

ასეთი კომპანიები შეიძლება არ იყოს მითითებული თავისთავად, ამიტომ მათი სახელები შეიძლება არ მოხვდეს გაერთიანებული სამეფოს სანქციების სიაში. მაგრამ ისინი მაინც უნდა განიხილებოდეს, როგორც აქტივების გაყინვის საგანი.

თუ ორი ან მეტი დანიშნული პირი ერთად ფლობს წილის 50%-ზე მეტს კომპანიაში, მაგრამ თითოეული მათგანი 50%-ზე ნაკლებს, კომპანია ზოგადად არ მიიჩნევა მითითებული პირის საკუთრებად. თუმცა, თუ არსებობს მათ შორის ერთობლივი შეთანხმების მტკიცებულება ან აქციები ერთობლივად იმართება, მაშინ კომპანია ჩაითვლება მითითებული პირის საკუთრებად.

გარიგების განხორციელებამდე მკაცრად არის რეკომენდებული ორივეს შემოწმება:

• არის თუ არა გარიგების რომელიმე მხარე გაერთიანებული სამეფოს სანქციების სიაში; და
• ფლობს ან მართავს თუ არა მათ გაერთიანებული სამეფოს სანქციების სიაში შემავალი ნებისმიერი პირი.

ეს განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ქართული ბიზნესების მიერ განხორციელებული ნებისმიერი ტრანზაქციისთვის, რომელშიც მონაწილეობენ გაერთიანებული სამეფოს მხარეები, იმის გათვალისწინებით, რომ დიდი ბრიტანეთის პირისთვის აკრძალულია:

• იმ სახსრებთან ან ეკონომიკურ რესურსებთან საქმის დაჭერა, რომლებიც ეკუთვნის ან რომელსაც ფლობს ან მართავს მითითებული პირი
• პირდაპირ ან არაპირდაპირ ხელმისაწვდომი გახადოს ფულადი სახსრები ან ეკონომიკური რესურსები მითითებული პირისთვის ან მის სასარგებლოდ
• ჩაერთოს ისეთ ქმედებებში, რომლებიც პირდაპირ ან არაპირდაპირ გვერდს უვლის ფინანსური სანქციების აკრძალვებს

ფულადი სახსრები და ეკონომიკური რესურსები დაუყოვნებლივ უნდა „გაიყინოს“ გაერთიანებული სამეფოს პირის მიერ, რომელიც ფლობს ან მართავს მათ.

ფულადი სახსრები ან ეკონომიკური რესურსები ითვლება მითითებული პირის საკუთრებად და, შესაბამისად, უნდა განიხილებოდეს, როგორც „გაყინული“, თუ:

• მითითებული პირი ფლობს ნებისმიერ სამართლებრივ ან თანასწორ ინტერესს მათში
• ისინი ერთობლივ მფლობელობაშია არამითითებულ პირთან ერთად

4.2.4. გამონაკლისები და ნებართვები

გაერთიანებული სამეფოს მთავრობა გასცემს მთელ რიგ ნებართვებს, რომლებიც იძლევა გარკვეული საქმიანობის დაშვებას, რომელიც სხვაგვარად აკრძალული იქნებოდა. არსებობს ნებართვის ორი ტიპი:

1. ზოგადი ნებართვები: ეს უფლებამოსილებას ანიჭებს განსაზღვრულ საქმიანობას, რომელიც სხვაგვარად აკრძალული იქნებოდა, კონკრეტული ნებართვის აღების საჭიროების გარეშე. გაერთიანებული სამეფოს მთავრობა აქვეყნებს ზოგადი ნებართვების ჩამონათვალს, რომელიც ხშირად ახლდება ახალი ნებართვების გაცემისა და არსებული ნებართვების ვადის ამოწურვის შემდეგ. ზოგადი ნებართვები მოიცავს მოთხოვნებს გამოყენების, აღრიცხვისა და ანგარიშგების წინასწარ შეტყობინებასთან დაკავშირებით.
2. კონკრეტული ნებართვები: განაცხადები შეიძლება წარადგინონ გაერთიანებული სამეფოს პირებმა ან კომპანიამ, რომელშიც დასაქმებული არიან გაერთიანებული სამეფოს პირები, ან მითითებულმა პირებმა ან მათმა წარმომადგენელმა (მაგ., იურიდიულმა ფირმამ, რომელიც მოქმედებს მათი სახელით). ნებართვების გაცემა შესაძლებელია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ეს გარემოებები აკმაყოფილებს რეგულაციების მე-5 განრიგში ჩამოთვლილ ერთ-ერთ სანებართვო საფუძველს. ეს ლიმიტირებულია და მოიცავს, მაგალითად:
   • მითითებული პირის ძირითადი საჭიროებების დასაკმაყოფილებლად
   • ადრე გამოტანილი სასამართლო გადაწყვეტილების დასარეგულირებლად
   • ვალდებულების შესასრულებლად, რომელიც წარმოიშვა პირის მითითებამდე
   • ჰუმანიტარული, სამედიცინო ან საკვებთან დაკავშირებული საქმიანობისთვის

რეგულაციები ითვალისწინებს აქტივების გაყინვის სანქციებიდან გარკვეულ გამონაკლისებს. ისინი ავტომატურად ვრცელდება გარკვეულ განსაზღვრულ გარემოებებში და გაერთიანებული სამეფოს პირისგან ნებართვის მიღებას არ მოითხოვს. ოფიციალური მითითებები განმარტავს გამონაკლისების ფარგლებსა და გავრცელებას. გარემოებები, რომლებშიც ეს გამონაკლისები ვრცელდება, ძალიან შეზღუდულია და გირჩევთ, გაიაროთ იურიდიული კონსულტაცია და გაიგეთ ვრცელდება თუ არა ისინი თქვენზე.

4.3. სავაჭრო სანქციები

გაერთიანებულმა სამეფომ რუსეთის წინააღმდეგ ფართო სავაჭრო სანქციები დააწესა, რაც საქონლისა და მომსახურების დიდ უმრავლესობას მოიცავს. გაერთიანებული სამეფოს სავაჭრო სანქციების მთავარი პრიორიტეტია, ხელი შეუშალოს რუსეთს ისეთი საქონლის შეძენაში, რომელიც უშუალო წვლილს შეიტანს მის სამხედრო ძალებში. საქონელი, რომელიც ამ მხრივ განსაკუთრებულ შეშფოთებას იწვევს, გამოქვეყნებულია საერთო პრიორიტეტების სიაში (CHPL), რომელიც ერთადაა შედგენილი გაერთიანებული სამეფოს, აშშ-ის, ევროკავშირისა და იაპონიის მიერ. მიუხედავად იმისა, რომ CHPL არ არის სანქცირებული საქონლის ამომწურავი ჩამონათვალი (იხილეთ ნაწილი 4.3.2) და გაერთიანებული სამეფოს სანქციების გვერდის ავლას სერიოზულად უდგებიან, საქართველოში დაფუძნებულმა ბიზნესებმა განსაკუთრებული სიფრთხილე უნდა გამოიჩინონ ამ CHPL საქონლით ვაჭრობისას, თუ არსებობს რისკი, რომ რუსეთი შეიძლება იყოს მათი საბოლოო დანიშნულების ადგილი.

როგორც განსაზღვრულია მე-3 ნაწილში, თუ საქონლის მიწოდებას ან მომსახურება გაწევას ურუნველყოფს გაერთიანებული სამეფოს კომპანია, მას სურს დარწმუნდეს, რომ ის არ გადაეცემა რუსეთს ან რუსეთთან დაკავშირებულ პირს, თუ ეს არღვევს გაერთიანებული სამეფოს სანქციებს. სათანადო გარანტიების გარეშე გაერთიანებული სამეფოს მიმწოდებელი – მათ შორის, გაერთიანებული სამეფოს ნებისმიერი ბანკი – სავარაუდოდ, უარს იტყვის ბიზნესზე.

4.3.1. გაერთიანებული სამეფოს სანქციებს დაქვემდებარებული საქმიანობა

გაერთიანებული სამეფოს სანქციები გარკვეულ საქონელსა და ტექნოლოგიაზე მოიცავს აკრძალვებს ტრანზაქციების ფართო სპექტრზე. ეს სანქციები იმ საქონელსა და ტექნოლოგიაზე ვრცელდება, რომელიც კონკრეტულად არის ჩამოთვლილი რეგულაციებში. პრაქტიკული სახელმძღვანელო იმის შესამოწმებლად, ექვემდებარება თუ არა კონკრეტული ნივთი გაერთიანებული სამეფოს სანქციებს, გადმოცემულია ნაწილში 7.1. იმის მიუხედავად, რომ მხოლოდ გაერთიანებული სამეფოს პირები და გაერთიანებულ სამეფოში არსებული პირები არიან კანონით ვალდებულნი, დაიცვან ეს შეზღუდვები, ქართული ბიზნესი, რომელიც მონაწილეობს ამ ტრანზაქციებში, შეიძლება 3.3 ნაწილში აღწერილ რისკებს დაექვემდებაროს.

ქვემოთ უმაღლეს დონეზეა წარმოდგენილი იმ საქმიანობების შეჯამება, რომელიც შეზღუდულია გაერთიანებული სამეფოს სავაჭრო სანქციებით.  შეზღუდვების ზუსტი პირობები განსხვავდება კონკრეტული საქონლის ან მომსახურების მიხედვით. დამატებითი ინფორმაცია იხილეთ აქ:  რუსეთის სანქციების სახელმძღვანელო GOV.UK.

• სანქცირებული საქონლის ექსპორტირება გაერთიანებული სამეფოდან პირდაპირ რუსეთში
• გაერთიანებული სამეფოდან სანქცირებული საქონლის ექსპორტზე გატანა „რუსეთში გამოსაყენებლად“; ეს მოიცავს, მაგალითად, იმას, თუ საქონელი იგზავნება მესამე ქვეყანაში, მაგრამ შემდეგ იგზავნება რუსეთში

• სანქცირებული საქონლის შეტანა გაერთიანებულ სამეფოში, თუ ის შემოტანილია რუსეთიდან ან წარმოშობილია რუსეთში; ეს მოიცავს, მაგალითად, სანქცირებულ საქონელს, რომელიც არ იგზავნება რუსეთიდან პირდაპირ გაერთიანებული სამეფოში, მაგრამ იგზავნება მესამე ქვეყნის გავლით
• პირდაპირ ან არაპირდაპირ სანქცირებული საქონლის შეძენა გაერთიანებულ სამეფოში შეტანის განზრახვით, თუ ის წარმოშობილია რუსეთში, მდებარეობს რუსეთში ან მოდის რუსეთთან დაკავშირებული პირისგან

• სანქცირებული საქონლის მომარაგება და მიწოდება პირდაპირ ან არაპირდაპირ:
  • მესამე ქვეყნიდან რუსეთში
  • რუსეთიდან მესამე ქვეყანაში ან
  • მესამე ქვეყნებს შორის

• რუსეთში გამოსაყენებლად
• რუსეთთან დაკავშირებული პირისთვის

• ადგილისთვის რუსეთში
• რუსეთთან დაკავშირებული პირისთვის
• რუსეთიდან გაერთიანებული სამეფოს ფარგლებს გარეთ არსებული პირებისა და ადგილებისთვის

• სანქცირებულ საქონელთან დაკავშირებით პირდაპირი ან არაპირდაპირი ტექნიკური დახმარების გაწევა:
• რუსეთთან დაკავშირებული პირისთვის
• რუსეთში გამოსაყენებლად
• მითითებული პირებისთვის (თვითმფრინავებთან და გემებთან მიმართებით)

• რუსეთთან დაკავშირებული პირისთვის სანქცირებულ სავაჭრო საქმიანობასთან დაკავშირებით ფინანსური მომსახურების ან სახსრების პირდაპირ ან არაპირდაპირ მიწოდება

• პირდაპირ ან არაპირდაპირ სანქცირებული საქონლის მიწოდებასთან ან მიტანასთან დაკავშირებული საბროკერო მომსახურების გაწევა:
• მესამე ქვეყნიდან რუსეთში მდებარე ადგილამდე; ან
• რუსეთთან დაკავშირებული პირისთვის.

ანალოგიური შეზღუდვები ვრცელდება უკრაინის იმ რეგიონებზე, რომლებსაც უკრაინის მთავრობა არ აკონტროლებს (ყირიმი, დონეცკი, ლუგანსკი, ხერსონი და ზაპოროჟიე).

4.3.2. რა საქონელი ექვემდებარება გაერთიანებული სამეფოს სანქციებს?

რუსეთში ექსპორტზე (და მასთან დაკავშირებულ საქმიანობაზე, როგორც ზემოთ ჩამოთვლილია) დაწესებული სანქციები ვრცელდება საქონლის ფართო სპექტრზე და, ზოგიერთ შემთხვევაში, ტექნოლოგიაზე, მათ შორის, (შესაბამის რეგულაციებზე ბმულებით):

• სამხედრო, თავდაცვის, უსაფრთხოებისა და ორმაგი გამოყენების საქონელსა და ტექნოლოგიაზე (თავი 2)
• „კრიტიკული მრეწველობაზე“, ნავთობგადამუშავებაზე, ავიაციაზე, საზღვაო და კოსმოსურ საქონელსა და ტექნოლოგიაზე (თავი 2)
• ენერგიასთან დაკავშირებულ საქონელზე (თავი 4)
• ფუფუნების საქონელზე (სანქციები ვრცელდება ჩამოთვლილ საქონელზე, რომელიც აღემატება გარკვეულ ღირებულებას, მათ შორის 42 000 £-ზე მეტი ღირებულების ავტომობილებზე) (თავი 4B)
• საქონლის ფართო სპექტრზე, რომლისთვისაც რუსეთი განსაკუთრებით არის დამოკიდებული გაერთიანებული სამეფოსა და მისი G7 პარტნიორების მხრიდან მიწოდებაზე ან რომლებიც დიდი მნიშვნელობისაა რუსეთის ეკონომიკისთვის (თავი 4H და თავი 4M)

რუსეთში ექსპორტზე (და მასთან დაკავშირებულ საქმიანობაზე, როგორც ზემოთ ჩამოთვლილია) დაწესებული სანქციები ვრცელდება საქონლის ფართო სპექტრზე და, ზოგიერთ შემთხვევაში, ტექნოლოგიაზე, მათ შორის:

• ნავთობსა და ნავთობპროდუქტებე, თხევად ბუნებრივ აირსა და ქვანახშირსა და ქვანახშირის პროდუქტებზე (თავი 4I, თავი 4K და თავი 4L)
• რკინისა და ფოლადის გარკვეული პროდუქტებზე, მათ შორის რუსულ რკინასა და ფოლადზე, რომელიც დამუშავებულია მესამე ქვეყნებში (თავი 4C და თავი 4CA)
• რუსეთისთვის შემოსავლის მომტან გარკვეულ მასალებსა და წარმოებულ საქონელზე (თავი 4G და თავი 4GA)
• ოქროსა და ბრილიანტზე, მათ შორის, მესამე ქვეყნებში დამუშავებულ ნივთებზე (თავი 4J, თავი 4JA, თავი 4JB და თავი 4JC)

4.4.1. გაერთიანებული სამეფოს სანქციებს დაქვემდებარებული მომსახურება

გაერთიანებული სამეფოს მიერ მომსახურებებზე დაწესებული სანქციები მოიცავს შემდეგ აკრძალვებს:

• პროფესიული და ბიზნეს მომსახურება ბუღალტრული აღრიცხვის, ბიზნესისა და მენეჯმენტის კონსულტაციების, საზოგადოებასთან ურთიერთობის, რეკლამის, არქიტექტურული, აუდიტის, საინჟინრო და IT საკონსულტაციო და საპროექტო მომსახურებას რუსეთთან დაკავშირებულ პირებზე. სანქციები ასევე ეხება იურიდიული საკონსულტაციო მომსახურების გაწევას ნებისმიერი პირისთვის, რომელიც არ არის გაერთიანებული სამეფოს პირი რომელიმე საქმიანობასთან მიმართებით, რომელიც, თუ ამას განახორციელებს გაერთიანებული სამეფოს პირი ან გაერთიანებულ სამეფოში, ეწინააღმდეგება გაერთიანებული სამეფოს სანქციებს რუსეთის მიმართ
• საზღვაო ტრანსპორტი, დაზღვევა და სხვა ფინანსური მომსახურება გემებისთვის, რომლებსაც გადააქვს რუსული ნედლი ნავთობი/გადამუშავებული ნავთობპროდუქტები მესამე ქვეყნებში ან მათ შორის. ეს მოქმედებს, თუ ნედლი ნავთობი/გადამუშავებული ნავთობპროდუქტები არ გაიყიდა კონკრეტულ ფასზე დაბალ ფასად
• აკრძალვა რუსეთის საკუთრებაში არსებულ ან ექსპლუატაციაში მყოფ ყველა თვითმფრინავსა და გემზე გაერთიანებული სამეფოს საჰაერო სივრციდან, ბაქნებიდან და პორტებიდან.

4.4.2. გამონაკლისები და ნებართვები

ფინანსური სანქციების მსგავსად, გაერთიანებული სამეფოს მთავრობა გასცემს მთელ რიგ ნებართვებს, რომლებიც იძლევა გარკვეული საქმიანობის დაშვებას, რომელიც სხვაგვარად აკრძალული იქნებოდა. არსებობს ნებართვის ორი ტიპი: ზოგადი და კონკრეტული ლიცენზიები.

1. ზოგადი სავაჭრო ნებართვები: ეს უფლებამოსილებას ანიჭებს განსაზღვრულ საქმიანობას, რომელიც სხვაგვარად აკრძალული იქნებოდა, კონკრეტული ნებართვის აღების საჭიროების გარეშე. ესენია ლიცენზია ნავთობსა და ნავთობპროდუქტებზე, რომლებიც „ფასის შეზღუდვაზე“ დაბალია. ზოგადი სავაჭრო ნებართვები მოიცავს მოთხოვნებს გამოყენების, აღრიცხვისა და ანგარიშგების წინასწარი შეტყობინებისთვის.
2. კონკრეტული ნებართვები: განაცხადები შეიძლება წარადგინონ გაერთიანებული სამეფოს პირებმა ან კომპანიამ, რომელშიც დასაქმებულები არიან გაერთიანებული სამეფოს პირები, ან მათმა წარმომადგენელმა (მაგ. იურიდიულმა კომპანიამ, რომელიც მოქმედებს მათი სახელით). ნებართვის გაცემის შესახებ გადაწყვეტილებები განიხილება ინდივიდუალურად.  ის კონკრეტული აქტივობები, რომლებსაც გაერთიანებული სამეფოს ორგანოები სანქციების მიზნების შესაბამისად მიიჩნევს, მოცემულია რუსეთის სანქციების სახელმძღვანელოს 3.4 ნაწილის ცხრილში.

რეგულაციები ასევე ითვალისწინებს შეზღუდულ გამონაკლისებს სავაჭრო სანქციებზე, რომლებიც ავტომატურად ვრცელდება განსაზღვრულ გარემოებებში და არ მოითხოვს გაერთიანებული სამეფოს პირების მიერ ნებართვის მიღებას. გამონაკლისები მოიცავს, შეჯამებული სახით:

• რუსეთში სამოგზაუროდ მყოფი პირის პირად ნივთებს
• სამომხმარებლო საკომუნიკაციო მოწყობილობებსა და პროგრამულ განახლებებს სამოქალაქო გამოყენებისთვის
• თვითმფრინავებისა და გემების გარკვეულ გამონაკლისებს
• პროფესიულ, ბიზნეს და იურიდიულ საკონსულტაციო მომსახურებასთან დაკავშირებულ გარკვეულ გამონაკლისებს
• რკინისა და ფოლადის გარკვეულ იმპორტს
• ნავთობსა და ნავთობპროდუქტებს რუსეთის გავლით

გარემოებები, რომლებშიც ეს გამონაკლისები ვრცელდება, ძალიან შეზღუდულია და გირჩევთ, გაიაროთ იურიდიული კონსულტაცია და გაიგოთ ვრცელდება თუ არა ისინი თქვენზე.

4.5. სხვა სახის სანქციები

ზემოთ აღწერილი ზომების გარდა, გაერთიანებული სამეფოს სანქციები მოიცავს მთელ რიგ სხვა აქტივობებს. ეს აქ არ არის განხილული, რადგან ნაკლებად სავარაუდოა, რომ ისინი შეესაბამებოდეს საქართველოში მოქმედ ბიზნესებს. დამატებითი ინფორმაცია შეგიძლიათ იხილოთ გაერთიანებული სამეფოს კანონით განსაზღვრულ გზამკვლევში.

5. საქართველოს შესაბამისი ეროვნული კანონმდებლობა

საქართველო არ ახორციელებს გაერთიანებული სამეფოს სანქციებს ან საკუთარ ეროვნულ სანქციებს. თუმცა საქართველოს გარკვეული კანონები და ზომები არეგულირებს იმავე საქმიანობებს, რომლებიც აკრძალულია გაერთიანებული სამეფოს სანქციებით. ეს შეჯამებულია ქვემოთ.

გაერთიანებული სამეფოს მთავრობა არ იღებს პასუხისმგებლობას ამ ნაწილის შინაარსის სიზუსტეზე. საქართველოს იურისდიქციაში მუშაობისას უნდა მიმართოთ ინფორმაციის შესაბამის ოფიციალურ წყაროებს და უნდა მოიძიოთ შესაბამისი კვალიფიციური იურიდიული კონსულტაცია.

ამ ნაწილის მიზანია, ხაზი გაუსვას დამატებით ბარიერებსა და რისკებს, რომელთა წინაშეც შეიძლება აღმოჩნდნენ საქართველოში მოქმედი ფიზიკური და იურიდიული პირები, თუ ისინი მონაწილეობას მიიღებენ საქმიანობაში, რამაც შეიძლება გვერდი აუაროს გაერთიანებული სამეფოს სანქციებს.

5.1. საქართველოს საფინანსო სექტორის მიმართ გამოსაყენებელი ღონისძიებები

საქართველოში არსებული ბანკები და სხვა საფინანსო მომსახურების ფირმები ვალდებულნი არიან დაიცვან საქართველოს ეროვნული ბანკის (სებ) მიერ გამოცემული დადგენილებები. მან მიიღო რიგი ზომები, რომლებმაც პრაქტიკაში შეიძლება შეზღუდოს რუსეთთან დაკავშირებული ბიზნესი ან რუსეთთან დაკავშირებული პირები. ასეთი ზომები ასევე შეიძლება ნიშნავდეს, რომ ქართული ბანკები და ფინანსური მომსახურების ფირმები უარს ამბობენ გარკვეულ ტრანზაქციებზე, თუ მათ აქვთ ეჭვი, რომ ისინი არ შეესაბამება გაერთიანებული სამეფოს (ან სხვა) სანქციებს:

• 2022 წლის 26 თებერვალს სებ-მა საქართველოს ფინანსურ ინსტიტუტებს დაავალა, დაიცვან გაერთიანებული სამეფოს (ასევე აშშ-სა და ევროკავშირის) სანქციების მოთხოვნები რუსეთისა და ბელარუსის მიმართ
• საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ 2023 წლის 4 აგვისტოს გამოცემული „საქართველოს ეროვნული ბანკის ზედამხედველობის ქვეშ მყოფი ვალდებული პირების მიერ სანქციების რეჟიმის განხორციელების წესი“ № 208/04 ბრძანებით ითვალისწინებს, რომ ქართველი პირები შეიძლება დაექვემდებარონ ჯარიმებს მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ მათზე დაკისრებული სანქციის საფუძველზე გამოტანილია საბოლოო გამამტყუნებელი განაჩენი ადგილობრივ სასამართლოში.
• ბრძანება 208/04 ასევე მოითხოვს, რომ სებ-ის ზედამხედველობის ქვეშ მყოფმა პირებმა სებ-ს წარუდგინონ ყოველთვიური ანგარიშები რუსეთიდან და ბელარუსიდან ფულადი გზავნილების დეტალების შესახებ ეს მოთხოვნა მიზნად ისახავს, რომ ეროვნულმა ბანკმა შეძლოს უცხოური სანქციების დაცვის მონიტორინგი
• სებ-ის მიერ გამოცემული „SWIFT შეტყობინებების სკრინინგის წესი“ 2023 წლის 9 ოქტომბრის 273/04 ბრძანებაში ბანკებს ავალდებულებს SWIFT შეტყობინებების სკრინინგის ჩატარებას უცხო ქვეყნის სანქციებს დაქვემდებარებული ფიზიკური პირებისთვის/სუბიექტებისთვის ნებისმიერი გადახდის იდენტიფიცირების მიზნით. ასეთი გადახდების იდენტიფიცირების შემთხვევაში ბანკები ვალდებულია, დაბლოკოს ისინი.

5.2. საქართველოს ბანკების ღონისძიებები

გარდა სებ-ის ზემოთ ჩამოთვლილი სავალდებულო ზომებისა, საქართველოში არსებული ბანკები და სხვა ფინანსური მომსახურების ფირმები ვალდებულნი არიან, შეასრულონ ფულის გათეთრებისა საწინააღმდეგო და ვალუტის კონტროლთან დაკავშირებული ღონისძიებები. პრაქტიკაში მათ შეუძლიათ, შეზღუდონ რუსეთთან დაკავშირებული ბიზნესი ან რუსეთთან დაკავშირებული პირები, მათ შორის, გაერთიანებული სამეფოს მიერ სანქცირებულები. ასეთი ზომები ასევე შეიძლება ნიშნავდეს, რომ ქართული ბანკები და ფინანსური მომსახურების ფირმები უარს ამბობენ გარკვეულ ტრანზაქციებზე, თუ მათ აქვთ შეშფოთება, რომ ისინი არ შეესაბამება გაერთიანებული სამეფოს (ან სხვა) სანქციებს. ასეთი ზომები მოიცავს შემდეგს: :

• კომერციული ბანკის საქმიანობის შესახებ საქართველოს კანონის თანახმად, კომერციულ ბანკებს უფლება აქვთ, უარი თქვან ანგარიშის გახსნაზე ან თავიანთი მომსახურების გაწევაზე, მიზეზების მითითების გარეშე;
• ბანკებს შეუძლიათ, უარი თქვან კონკრეტულ ტრანზაქციებზე, მათ შორის, ნებისმიერი სენსიტიური ნივთის ექსპორტთან დაკავშირებულ გადახდებზე (მათ შორის CHPI-ებზე)
• სებ-ის 2011 წლის 7 აპრილის საბანკო ანგარიშის გახსნის ინსტრუქციის შექმნის შესახებ 24/04 ბრძანების თანახმად, კომერციულ ბანკებს შეუძლიათ, დახურონ კლიენტების საბანკო ანგარიშები სხვადასხვა გარემოებებში
• ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის დაფინანსების პრევენციის ხელშეწყობის შესახებ საქართველოს კანონი კომერციულ ბანკებს ავალდებულებს, განახორციელონ შიდა კონტროლი ფულის გათეთრებასა და ტერორიზმის დაფინანსებასთან დაკავშირებული რისკების აღმოსაფხვრელად, რომლებიც პოტენციურად შეიძლება გამოყენებულ იქნეს მითითებული პირებისა და გაერთიანებული სამეფოს მიერ სანქცირებული საქმიანობის იდენტიფიცირებისთვის

5.3. სავაჭრო ღონისძიებები

სხვა ქვეყნების მიერ დაწესებული სავაჭრო სანქციების განხორციელების მიზნით კონკრეტული სამართლებრივი აქტები არ არის მიღებული. ამის მიუხედავად, საქართველოს შემოსავლების სამსახურმა (RS) გადადგა მთელი რიგი ნაბიჯები, რომლებიც ეხება რუსეთთან ვაჭრობის განმახორციელებელ ქართულ ბიზნესს:

• RS-მა გაავრცელა საჯარო განცხადება, რომ ყველა პროდუქტი, რომელიც შედის საერთაშორისო სანქციებში, რომლებიც დაწესებულია აშშ-ის, დიდი ბრიტანეთის, ევროკავშირის და სხვა ქვეყნების მიერ რუსეთისა და ბელარუსის მიმართ, ექვემდებარება მკაცრ საბაჟო კონტროლს საქართველოში
• RS-მა თავის ვებსაიტზე გამოაქვეყნა სანქცირებული საქონლის, პირებისა და კომპანიების სია
• საქონელი, რომელიც განკუთვნილია რუსეთში შესასვლელად, ექვემდებარება დამატებით შემოწმებას უფრო მკაცრი საბაჟო რეჟიმით.

5.4. ჯარიმები და აღსრულება

ვინაიდან საქართველოს არსებული კანონმდებლობა არ შეიცავს სანქციების რეჟიმს, გარდა სებ-ის მიერ 5.1 პუნქტში მითითებული ზომებისა, არ არსებობს კონკრეტული სამოქალაქო, ადმინისტრაციული ან სისხლის სამართლებრივი ჯარიმები სხვა ისეთი ქვეყნების მიერ დაწესებული სანქციების შეუსრულებლობისთვის, როგორიცაა გაერთიანებული სამეფო. ამის მიუხედავად, ქართული ბიზნესი, რომელიც არ დაიცავს ზემოთ მითითებულ მოთხოვნებს, შეიძლება დაექვემდებაროს მთელ რიგ ჯარიმებს:

• სებ-ის განკარგულებაშია ზომების ფართო სპექტრი ფინანსური ინსტიტუტებისადმი მისი მითითებების შეუსრულებლობის საპასუხოდ, მათ შორის, ზოგიერთ შემთხვევაში, ფულადი ჯარიმები.
• ნებისმიერი პირი ან კომპანია, რომელიც ჩაიდენს ფულის გათეთრებასთან დაკავშირებულ დანაშაულს, შეიძლება დაექვემდებაროს სისხლის სამართლის დევნას. მიუხედავად იმისა, რომ სანქციების რისკის თავიდან ასაცილებლად „იცნობდე შენს კლიენტს“ მოთხოვნების შეუსრულებლობა ცალსახად არ არის გათვალისწინებული სისხლის სამართლის კოდექსის შესაბამისი მუხლით (194-ე მუხლი), დებულება ფართოდ განსაზღვრავს დასჯად ქმედებებს – როგორიცაა სახსრების ნამდვილი ხასიათის ან წარმოშობის დაფარვა ან შენიღბვა – რაც პრინციპში შეიძლება მოიცავდეს კლიენტის ვინაობის დადგენის შეუძლებლობას
• საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსით საბაჟო საზღვარზე საქონლის გადაადგილებასთან დაკავშირებული პროცედურების დარღვევა შეიძლება დაექვემდებაროს სისხლის სამართლებრივ პასუხისმგებლობას. ეს ვრცელდება, თუ ისინი მოიცავს დიდი რაოდენობით მოძრავ ქონებას (15 000 ლარზე მეტი) საბაჟო კონტროლის გვერდის ავლით, მათ შორის, დოკუმენტების მოტყუებით გამოყენებას, ასევე ყალბი მონაცემების შეტანას. ჯარიმების დიაპაზონი მერყეობს ჯარიმიდან პატიმრობამდე სამიდან თხუთმეტ წლამდე (უფრო მძიმე შემთხვევებში)
• გარდა ამისა, საქართველოს საბაჟო კოდექსი ითვალისწინებს სხვადასხვა სახის საბაჟო სამართალდარღვევას (მაგ. საქონლის უკანონო ექსპორტი ან იმპორტი, საბაჟო პროცედურების პირობების დარღვევა), რომლებიც ექვემდებარება ისეთ ჯარიმებს, როგორიცაა გაფრთხილება, ჯარიმა ან საქონლის კონფისკაცია. ჯარიმები შეიძლება დაწესდეს სანქციების გვერდის ავლასთან დაკავშირებულ შემთხვევებში არასწორი საბაჟო დეკლარირების მოტივით
• RS- ს ასევე შეუძლია, უარი თქვას საქონლის საქართველოში შემოსვლაზე, თუ საქონელი ან/და მონაწილე ფიზიკური პირები ან/და კომპანიები შეტანილია სანქცირებული საქონლის, პირებისა და კომპანიების ნუსხაში, თუ ეჭვობენ, რომ საქონლის იმპორტი ხორციელდება რუსეთისთვის სანქციების გვერდის ავლის მიზნით.

6. სანქციების რისკების მართვისა და შესაბამისობის ხელშეწყობის პრაქტიკული ნაბიჯები

სანქციების რისკების მართვისთვის არ არსებობს „უნივერსალური“ მიდგომა. ზოგადად, საუკეთესო პრაქტიკაა თქვენი ბიზნესის კონკრეტული საქმიანობის რისკების შეფასება და შემდეგ კომპანიის სანქციების პოლიტიკის შემუშავება და დანერგვა რისკების ეფექტურად სამართავად. ქვემოთ ჩამოთვლილია გამარტივებული, პრაქტიკული ნაბიჯები ამ პროცესში დასახმარებლად. გარანტირებული არ არის, რომ ამ მითითებების დაცვა უზრუნველყოფს შესაბამის კანონმდებლობასთან შესატყვისობას. გაიარეთ  იურიდიული კონსულტაცია, თუ მიგაჩნიათ, რომ თქვენ შეიძლება ჩართული იყოთ ისეთ საქმიანობაში, რომელზეც ვრცელდება გაერთიანებული სამეფოს სანქციები ან საქართველოს რომელიმე კანონი, რომელიც მე-5 ნაწილშია განსაზღვრული.

6.1. რისკის შეფასება

წინამდებარე სახელმძღვანელოში გადმოცემული ინფორმაციისა და მითითებების სხვა წყაროების (მაგალითად, მე-7 ნაწილში ჩამოთვლილი) გათვალისწინებით, გამოავლინეთ და შეაფასეთ რისკები თქვენი ბიზნესისთვის:

• ეროვნული კანონების დარღვევა
• ისეთი ტრანზაქციების განხორციელება, რომლებმაც, მიუხედავად იმისა, რომ არ არღვევს ეროვნულ კანონმდებლობას, მაინც შეიძლება იმოქმედოს მომავალში ვაჭრობის შესაძლებლობაზე

რისკის პროფილები (ასევე ზოგჯერ მოხსენიებული, როგორც „წითელი ალმები“) შეიძლება მოიცავდეს შემდეგს. გაითვალისწინეთ, რომ ეს არის საილუსტრაციო სია, რომელიც არ არის ამომწურავი. ეს აღებულია სხვადასხვა სახელმძღვანელო წყაროებიდან, დიდი ბრიტანეთის „რუსეთის საწინააღმდეგო სანქციების თავიდან აცილების წინააღმდეგ ბრძოლა – სახელმძღვანელო ექსპორტიორებისთვის“ და „G7, განახლებული დარგობრივი სახელმძღვანელო რუსეთის ექსპორტის კონტროლისა და სანქციების თავიდან აცილების პრევენციისთვის“.

• სანქციებში მითითებული:
  • არიან ისინი მითითებული პირები ან მათ ფლობენ ან აკონტროლებენ მითითებული პირები თუ ეს ინფორმაცია მიუწვდომელია (მითითებები ამ შემოწმებების ჩატარების შესახებ მოცემულია ნაწილში 6.3)?
  • შეიცვალა თუ არა საბოლოო ბენეფიციარული საკუთრების უფლება სანქციების დაწესებამდე ცოტა ხნით ადრე ან მის შემდეგ?
  • აქვთ კავშირები მითითებულ პირებთან, როგორებიცაა ერთობლივი საწარმოები ან თანამშრომლობის ხელშეკრულებები?
  • მათი მისამართი ან საკონტაქტო ინფორმაციაა მითითებული პირის მსგავსია?
• დაკავშირებული რუსეთთან:
  • არიან თუ არა ისინი ფიზიკური პირები, რომლებიც ცხოვრობენ ან იმყოფებიან რუსეთში?
  • არის თუ არა ისინი კომპანიები, რომლებიც დაფუძნებულია ან იმყოფებიან რუსეთში?
  • არის თუ არა ისინი რუსული კომპანიების უცხოური ფილიალები ან შვილობილი კომპანიები?
  • აწარმოებენ თუ არა ბიზნესს რუსულ კომპანიებთან, განსაკუთრებით, რუსეთის თავდაცვის სექტორში?
• შესაძლო თაღლითური კომპანიები:
  • თავს ხომ არ არიდებენ თავიანთი თავის შესახებ მკაფიო დეტალების მოწოდებას? არ აქვთ ვებსაიტი ან მცირედია ცნობები მათ შესახებ?
  • ხომ არ იყენებენ არასაჭიროდ რთულ სავაჭრო პროცესებს, მაგალითად, მრავალშრიან აკრედიტივებს, შუამავლებს ან ბროკერებს?
  • მათი მისამართი მათი ბიზნესის შეუსაბამო ხომ არ არის ან საცხოვრებელი მისამართი ხომ არ არის ეს?
  • იზიარებენ თუ არა თავიანთ შენობას ან იურიდიულ მისამართს რამდენიმე ბიზნესთან ან ჰოლდინგურ კომპანიასთან, რომლებიც ანალოგიური საქონლით ვაჭრობენ? ეს შეიძლება მიზნად ისახავდეს სანქცირებული საქონლით უკანონო ვაჭრობის შენიღბვას
  • ახლახან ხომ არ შეიქმნა ან ხელახლა ხომ არ გააქტიურდა ან ხომ არ განხორციელდა ბოლო დროს ცვლილებები მფლობელობაში ან კონტროლში
  • ხომ არ აქვთ განსახილველი საქონლის შეძენის მცირედი ისტორია ან საერთოდ არ აქვთ ასეთი?
  • ხომ არ არის კომუნიკაციები მარშრუტიზებული წარმომადგენლის მეშვეობით მაშინ, როცა ხელმძღვანელობა არ არის ხელმისაწვდომი?
  • ხომ არ უარყოფენ პროდუქტთან დაკავშირებულ რუტინულ სამონტაჟო, სავარჯიშო ან ტექნიკური მომსახურების სერვისებს?
• საქონლის საბოლოო გამოყენება:
  • ხომ არ არსებობს რაიმე საფუძველი ეჭვისთვის, რომ ისინი ჩართულნი არიან სანქციებისთვის თავის არიდებაში?
  • საქონლის საბოლოო განზრახული გამოყენება მკაფიო და რაციონალურია ან თავს ხომ არ არიდებენ ამის შესახებ დეტალური ინფორმაციის მიწოდებას?
  • მათი ისეთი დამხმარე დოკუმენტები, როგორიცაა ინვოისი, არათანმიმდევრულ ინფორმაციას ხომ არ შეიცავს და ფაქტობრივი საბოლოო მომხმარებლის ნაცვლად მხოლოდ შუამავალი ხომ არ არის დასახელებული, როგორიცაა საფოსტო ცენტრი, სავაჭრო კომპანია ან ლოგისტიკური კომპანია?

• პირდაპირ ან არაპირდაპირ იმპორტირებულია გაერთიანებული სამეფოდან (ან სხვა ქვეყნებიდან, რომლებმაც სანქციები დაუწესა რუსეთს)?
• ექვემდებარება თუ არა ისინი რაიმე სანქციებს ან ექსპორტ-იმპორტის კონტროლს? შეამოწმეთ მათი სასაქონლო კოდები; კერძოდ, არის თუ არა ისინი CHPL-ების სიაში; გაცნობებთ თუ არა თქვენი მიმწოდებელი გაერთიანებული სამეფოდან სანქციების ან CHPL-ების შესახებ?
• შეიცავს თუ არა ისინი კომპონენტებს, რომლებიც ჩამოთვლილია CHPL-ების სიაში და ექვემდებარება მოპოვებას და გადამისამართებას?
• არის თუ არა თქვენ მიერ შემოთავაზებული ვაჭრობა ნორმალური სავაჭრო მოდელების შეუსაბამო, მაგალითად, მნიშვნელოვნად გაიზარდა თუ არა საქონლის მოცულობები ან ფასები სანქციების დაწესების შემდეგ?
• შეესაბამება საქონელი მომხმარებლის ბიზნესის ხასიათს, მაგალითად, დახვეწილი კომპიუტერების შეკვეთას მცირე საცხობისთვის?
• ხომ არ არსებობს რაიმე საფუძველი ეჭვისთვის, რომ საქონლის წარმოშობის ქვეყანა ან სასაქონლო კოდი ყალბია?
• ხომ არ იყენებენ საქონლის უჩვეულო ან შემოვლით მარშრუტს?
• არის ინვოისის ღირებულებები დაყოფილი მცირე თანხებად, რათა სანქცირებული საქონლის ან ექსპორტის კონტროლის ღირებულების ფარგლებში  დარჩეს?

• იყენებენ თუ არა თქვენი კლიენტები ფიქტიურ კომპანიებს საერთაშორისო საბანკო გადარიცხვების განსახორციელებლად?
• იყენებენ თუ არა კრიპტო ვალუტას გადახდისთვის?
• იყენებენ ფინანსური ნაკადების წრიულ მარშრუტს, მაგალითად SWIFT-ის მიღმა, უცხოური მცირე ბანკების მეშვეობით?
• ხომ არ ხორციელდება შესყიდვები აკრედიტივის საფუძველზე, რომლებიც გადაეცემა ემიტენტ ბანკს და არა ფაქტობრივ საბოლოო მომხმარებელს?
• ხომ არ არიან დაინტერესებულნი გარანტიებით, ტექნიკური მომსახურებით, მომსახურებით, სერვისით, სათადარიგო ნაწილებით და ა.შ.
• გულისხმობს თუ არა ტრანზაქციები სხვა ქვეყნის ან კომპანიის მეშვეობით გადახდის მარშრუტის ბოლო წუთს ცვლილებას?
• არის თუ არა კლიენტი მზად, გადაიხადოს საქონლის საბაზრო ფასზე მნიშვნელოვნად მაღალი ფასი?

6.2. კომპანიის პოლიტიკის ჩამოყალიბება

თქვენი ბიზნესის რისკების ანალიზის საფუძველზე დაადგინეთ კომპანიის პოლიტიკა სანქციების დაცვასთან დაკავშირებით. ეს არ უნდა იყოს ხანგრძლივი ან რთული, მაგრამ უნდა იყოს რისკების პროპორციული და მათი მართვისთვის ეფექტური. პოლიტიკის სამი ძირითადი კომპონენტის საილუსტრაციო მაგალითი შემდეგია:

1. აღმასრულებელი დირექტორის მიერ ნორმების დაცვისადმი ერთგულების ჩვენება, დავალებებზე პასუხისმგებლობის მინიჭება და ტრენინგისა და პერსონალის ცნობადობის ამაღლების უზრუნველყოფა.
2. ჩაატარეთ თქვენი ამჟამინდელი და პერსპექტიული პარტნიორების/მომხმარებლების კომპლექსური შემოწმება რისკების შეფასებაში ჩამოთვლილი კითხვების გათვალისწინებით. მოსთხოვეთ მათ, დააზუსტონ ნებისმიერი საკითხი, რომელიც არ არის ნათელი და, თუ საქონელი ექვემდებარება სანქციებს, ხელი მოაწერონ საბოლოო მომხმარებლის სერტიფიკატს, რომელიც ადასტურებს, რომ საქონელი არ მიეწოდება რუსეთს და თქვენი ხელშეკრულებაში შეიცავს დებულებებს, რომლებიც მოითხოვს მათ დაცვას. ამ პუნქტების შესახებ დამატებითი დეტალები მოცემულია ქვემოთ.
3. განაახლეთ წესები. გაითვალისწინეთ ეროვნული კანონებისა და სანქციების ცვლილებები და საჭიროებისამებრ მოირგეთ პროცედურები. ჩაატარეთ შემოწმებები და აუდიტი პროცედურების ეფექტურობის უზრუნველსაყოფად. რეგულარულად განაახლეთ პერსონალის მომზადება.

6.3. შეამოწმეთ, ექვემდებარებიან თუ არა თქვენი პარტნიორები/მომხმარებლები აქტივების გაყინვას

არსებული პარტნიორებისთვის/მომხმარებლებისთვის: აღნიშნული უნდა შემოწმებულიყო რისკების შეფასების პროცესის ფარგლებში. იგივე შემოწმებები რეგულარულად უნდა განმეორდეს იმ შემთხვევაში, თუ ისინი მომავალში დაემატება სანქციების სიას.

პერსპექტიული ახალი პარტნიორებისთვის/მომხმარებლებისთვის უნდა ჩატარდეს იგივე შემოწმებები. არსებული და პერსპექტიული პარტნიორების/მომხმარებლების სახელების და დეტალების სკრინინგი შეიძლება ჩატარდეს მექანიკურად ან კომერციული პროგრამული ინსტრუმენტების გამოყენებით. სკრინინგის შემოწმება მოიცავს შემდეგს:

1. შეამოწმეთ სახელი: მოძებნეთ სახელი და, ცალ-ცალკე, მისამართი OFSI-ს გაერთიანებული სამეფოს სანქციების სიაში „ვ კონტროლის“ გამოყენებით ან გამოიყენეთ საძიებო ხელსაწყო. თუ შესატყვის სახელს იპოვით, შეამოწმეთ სიებში მითითებული სხვა დეტალები (მაგალითად, ფსევდონიმები, დაბადების თარიღები და მისამართები), რათა დაადასტუროთ, არის თუ არა დამთხვევა ზუსტი. გაითვალისწინეთ, რომ მისამართი, რომელიც ემთხვევა სანქციების ჩამონათვალიდან ერთ-ერთს, შეიძლება მიუთითებდეს ფიქტიური კომპანიების ან ტრასტის და კომპანიის მომსახურების მიმწოდებლების გამოყენებაზე – ეს უნდა იქნას განხილული შემდგომში.
2. მფლობელობის შემოწმება: თუ პარტნიორი/მომხმარებელი არ არის დასახელებული სანქციების რომელიმე სიაში, ასევე უნდა შეამოწმოთ, ხომ არ ფლობს მის 50%-ზე მეტს მითითებული პირი, როგორც ეს აღწერილია ნაწილში 4.2.2. ეს დეტალები შეიძლება თავად პარტნიორებმა/მომხმარებლებმა მოგვაწოდონ, მაგრამ ეს უნდა შეამოწმოთ საჯარო წყაროებში.  თქვენ უნდა გააგრძელოთ დიდი სიფრთხილით, თუ ვერ მოიძებნა სანდო ინფორმაცია მფლობელებისა და საბოლოო ბენეფიციარი მფლობელების ვინაობის შესახებ ან თუ არსებობს ეჭვის საფუძველი, რომ მათ მითითებული პირი ფლობს.
3. კონტროლის შემოწმება: თუ პარტნიორი/მომხმარებელი არ არის საკუთარი სახელით მითითებული და არც მითითებულ პირს ეკუთვნის, ასევე უნდა გაითვალისწინოთ, კონტროლდება თუ არა ის მითითებული პირის მიერ, როგორც ეს აღწერილია ნაწილში 4.2.2. კიდევ ერთხელ, სასურველია, პარტნიორებს/მომხმარებლებს დიდი სიფრთხილით მოვეპყროთ, თუ არსებობს ეჭვის საფუძველი, რომ ისინი შეიძლება კონტროლდებოდნენ მითითებული პირის მიერ.

თუ პარტნიორი/მომხმარებელი მითითებულია ან მას ფლობს ან აკონტროლებს პირი, რომელიც მითითებულია, ან არსებობს სერიოზული საფუძველი ეჭვისთვის, რომ ეს შეიძლება ასე იყოს, მკაცრად რეკომენდირებულია, რომ მათთან არ აწარმოოთ რაიმე სახის ბიზნესი. ამგვარად, შეიძლება:

• დაარღვიოთ ეროვნული კანონები
• აიძულოთ თქვენი ბანკები, მიმწოდებლები და სხვა პარტნიორები, რომ შეწყვიტონ თქვენთან ბიზნესი
• სერიოზულ შემთხვევებში, გამოიწვიოთ თქვენი მითითება

6.4. რუსეთთან კავშირების შემოწმება

სანქციების მითითებისგან განსხვავებით, ის ფაქტი, რომ პარტნიორს ან მომხმარებელს კავშირი აქვს რუსეთთან, არ ნიშნავს, რომ მათთან არ უნდა აწარმოოთ რაიმე სახის ბიზნესი. მაგრამ ახალ პარტნიორთან ან მომხმარებელთან ბიზნესის წარმოების განხილვისას თქვენ უნდა გაერკვეთ მათ ისტორიასა და ბიზნეს პრაქტიკაში, განსაკუთრებით კი, მათ მიერ მიწოდებული საქონლის საბოლოო გამოყენების, საბოლოო მომხმარებლისა და საბოლოო დანიშნულების ქვეყნის შესახებ. ნაბიჯები, რომლებიც უნდა გადადგათ, შემდეგს მოიცავს:

• ჩართეთ მუხლები თქვენს კონტრაქტებში, რომლებიც კრძალავს საქონლის რუსეთში რეექსპორტს და მის რეალიზაციას ნებისმიერ მესამე პირზე, რომელიც არ იღებს იმავე ვალდებულებას
• ღია წყაროს კვლევის ჩატარება, მათ შორის, ბიზნესის საჯარო რეესტრებისა და სავაჭრო მონაცემთა ბაზების დათვალიერება
• გაითვალისწინეთ კითხვები რისკების შეფასების 6.1 ნაწილში ჩამოთვლილი საბოლოო გამოყენების შესახებ, რათა შეძლებისდაგვარად დაადასტუროთ, რომ არ არსებობს ეჭვის საფუძველი, რომ თქვენი საქონელი რეექსპორტირებული იქნება რუსეთში; შეამოწმეთ შემდგომი დოკუმენტური მტკიცებულებები, რომლებიც ადასტურებს მომხმარებლის განცხადებებს
• გადაამოწმეთ ტრანზაქციებში მონაწილე ნებისმიერი მესამე მხარის, მათ შორის, ბროკერების, ქვეკონტრაქტორებისა და ტვირთის გადამზიდავების ვინაობა და როლი
• ჩართეთ მუხლები თქვენს კონტრაქტებში, რომლებიც საშუალებას მოგცემთ, არ შეასრულოთ ხელშეკრულება პასუხისმგებლობის გარეშე, თუ ეს იქნება ან თქვენი ეროვნული კანონმდებლობის დარღვევა, ან გამოიწვევს თქვენი კონტრაქტების დარღვევას გაერთიანებულ სამეფოსა და სხვა მიმწოდებლებთან
• მოითხოვეთ ხელმოწერილი საბოლოო მომხმარებლის სერტიფიკატი, რომელშიც მითითებული იქნება შესაბამისი საქონლის სანდო, ლეგიტიმური დანიშნულების საბოლოო გამოყენება და დამოწმება, რომ საქონელი არ იქნება მიწოდებული, გაყიდული, ექსპორტირებული ან გადაცემული რუსეთში ან რუსეთთან დაკავშირებულ რომელიმე პირზე, ან ნებისმიერ სხვა პირზე, რომელიც ამით იმავე ვალდებულებას იღებს (საბოლოო მომხმარებლის სერტიფიცირების მაგალითი მოცემულია ნაწილში 7.2.)

მკაცრად რეკომენდებულია, რომ არ მიაწოდოთ რომელიმე პარტნიორს/მომხმარებელს რაიმე სანქცირებული საქონელი, კერძოდ, CHPL-ები, თუ არსებობს ეჭვის საფუძველი, რომ თქვენი საქონელი შეიძლება გაიგზავნოს რუსეთში. თუ ასე მოიქცევით, რამდენიმე სერიოზული რისკის წინაშე აღმოჩნდებით:

• დაარღვიოთ ეროვნული კანონები
• აიძულოთ თქვენი ბანკები, მიმწოდებლები და სხვა პარტნიორები, რომ შეწყვიტონ თქვენთან ბიზნესი
• სერიოზულ შემთხვევებში, გამოიწვიოთ თქვენი მითითება

6.5. რეგულარული შემოწმებები და განახლებები

სანქციები და მათი განმახორციელებელი ეროვნული კანონები შეიძლება სწრაფად შეიცვალოს. გაითვალისწინეთ ნებისმიერი ცვლილება და საჭიროებისამებრ განაახლეთ პროცედურები. შეგიძლიათ დარეგისტრირდეთ გაერთიანებული სამეფოს მთავრობის ელფოსტის გაფრთხილებებზე (იხილეთ ნაწილი 7).

სანქციებისგან თავის არიდების მსურველები უაღრესად მოხერხებულები არიან. გვერდის ავლის მარშრუტები და ტექნიკა ხშირად ადაპტირებულია გამოვლენის თავიდან აცილებაზე. მნიშვნელოვანია, სიფხიზლე შეინარჩუნოთ ნებისმიერი იმ გამოვლენილი ნიშნის მიმართ, რომ თქვენი ბიზნესი გვერდის ავლის სამიზნეს წარმოადგენს.

თქვენი ბიზნესის სავაჭრო ნაკადებისა და მყიდველის ნიმუშების თვალყურის დევნებამ გარკვეული პერიოდის განმავლობაში შეიძლება გამოავლინოს მაღალი რისკის შემცველი პროდუქტების ექსპორტის მნიშვნელოვანი ცვლილებები, რაც მიუთითებს იმაზე, რომ ამ პროდუქტების შესყიდვა ხდება რუსეთში გატანის მიზნით.

ბიზნესმა მუდმივად უნდა შეაფასოს სანქციების რისკის ზემოქმედება გვერდი ავლის სიტუაციების განვითარებასთან ერთად, რათა უზრუნველყოს შესაბამისობის პროცედურების და სათანადო ექსპერტიზის ჩარჩოების ეფექტური შენარჩუნება.

ბიზნესისთვის დამახასიათებელი მოწყვლადობის რუკების შედგენის პროცესი უნდა გამეორდეს რეგულარული ინტერვალებით, რადგან იცვლებიან ბიზნესის მომხმარებლები და იცვლება სავაჭრო ნაკადები, მიიღება ახალი სანქციები და ადაპტირდება შემოვლის ტექნიკა.

ჩამოყალიბებულ სავაჭრო პარტნიორებთანაც კი სათანადო ანალიზი უნდა განმეორდეს ინტერვალებით, რათა დარწმუნდეთ, რომ რისკი არ შეცვლილა. მაგალითად, დირექტორების, ორგანიზაციული სტატუსის ან გარიგების ნიმუშების შეცვლა შეიძლება მიუთითებდეს კლიენტის ბიზნეს ოპერაციების უფრო მნიშვნელოვან ცვლილებაზე.

ჩაატარეთ შემოწმებები და აუდიტი ადგილზე პროცედურების ეფექტურობის უზრუნველსაყოფად. კერძოდ, ჩაატარეთ ტრანზაქციის შემდგომი მიმოხილვა, რათა შეამოწმოთ, ჰქონდა თუ არა განხორციელებულ გადახდებს რაიმე კავშირი რუსეთთან ან არსებობს თუ არა რაიმე სხვა მიზეზი, რომ აქტივობა საეჭვოა.

7. დამატებითი ინფორმაცია

7.1. იმის შემოწმება, სანქცირებულია თუ არა საქონელი

1. პირველ რიგში, თქვენ გჭირდებათ შესაბამისი საქონლის სასაქონლო კოდი. (პირველი ექვსი ციფრი იგივეა მთელ მსოფლიოში „ჰარმონიზებული სისტემის“ ფარგლებში, აქედან გამომდინარე, ეს კოდები ზოგიერთ შემთხვევაში მოხსენიებულია, როგორც „HS კოდები“. შემდეგ ცალკეულ ქვეყნებს შეუძლიათ დაამატონ კიდევ 4 ციფრი საკუთარი კლასიფიკაციის მიზნებისთვის. ქვეყნებმა შეიძლება გამოიყენონ ოდნავ განსხვავებული კოდები ერთსა და იმავე პროდუქტზე). თუ გაერთიანებული სამეფოდან შემოიტანთ საქონელს, გაერთიანებული სამეფოს სასაქონლო კოდი მითითებული იქნება კომერციულ ინვოისში. თუ კოდი არ იცით, მისი შემოწმება შეგიძლიათ გაერთიანებული სამეფოს სავაჭრო ტარიფის ხელსაწყოს მეშვეობით.
2. შეამოწმეთ, შედის თუ არა ეს საქონელი რუსეთის წინააღმდეგ გაერთიანებული სამეფოს სანქციების რეგულაციების განრიგში (ანუ დანართებში). ამისათვის ამჟამად არ არის ხელმისაწვდომი საძიებო ხელსაწყო, ამიტომ შემოწმება უნდა ჩატარდეს მექანიკურად, რეგულაციების ძიებით. ქვემოთ აღწერილია, თუ როგორ უნდა გაკეთდეს ეს:
3. დარწმუნდით, რომ რეგულაციების უახლეს ხელმისაწვდომ ვერსიას ეცნობით (მარცხენა მენიუში) „სარჩევის“ გვერდზე.
4. გვერდის ზედა ნაწილში, მენიუში გახსენით „ბეჭდვის ვარიანტები“ და აირჩიეთ „მთელი ხელსაწყო“ (pdf ან ვებ გვერდი).
5. გამოიყენეთ „ვ კონტროლი“ თქვენი საქონლის სასაქონლო კოდის მოსაძებნად, დაწყებული 4-ციფრიანი კოდით, სანამ გადახვალთ 6- და 8-ციფრიან კოდებზე. თუ 4-ციფრიანი კოდი მითითებულია, ამ სათაურის ქვეშ მოცემული ყველა საქონელი ხვდება სანქციებში და ა.შ. 6- და 8-ციფრიანი კოდებისთვის.
6. სასაქონლო კოდი შეიძლება მითითებული იყოს ერთზე მეტ ადგილას. შეამოწმეთ განრიგის ნომერი, რომელშიც ის ჩანს და შემდეგ რეგულაციები, რომლებიც ეხება ამ განრიგს. ზოგი კრძალავს ექსპორტს (და მასთან დაკავშირებულ ქმედებებს) რუსეთში, ზოგი კი კრძალავს იმპორტს (და მასთან დაკავშირებულ ქმედებებს) რუსეთიდან.
7. და ბოლოს, თუ თქვენი პროდუქტი არ არის ჩამონათვალში, გაეცანით გრაფიკს 2A. იქ ჩამოთვლილია „დარგისთვის კრიტიკული საქონელი და ტექნოლოგია“ აღწერილობის და არა სასაქონლო კოდის შესაბამისად. გაეცანით სათაურებსა და, საჭიროების შემთხვევაში, დეტალურ ჩამონათვალს, რათა შეამოწმოთ, შეესაბამება თუ არა თქვენი პროდუქტი რომელიმე კატეგორიას. ამ საქონლის რუსეთში ექსპორტი (და მასთან დაკავშირებული ქმედებები) აკრძალულია.

7.2. საბოლოო მომხმარებლის სერტიფიცირება და სახელშეკრულებო მუხლები

ქვემოთ მოცემულია იმ ვალდებულებების საილუსტრაციო მაგალითი, რომელთა გაფორმება ან ხელშეკრულებაში ჩართვა შეგიძლიათ სთხოვოთ თქვენს კლიენტს, მოგცეთ გარანტია, რომ მათთან თქვენი გარიგება არ გამოიწვევს სანქციების გვერდის ავლას. თქვენ შეიძლება აღმოაჩინოთ, რომ თქვენი მიმწოდებლები გაერთიანებულ სამეფოში, ევროკავშირში, აშშ-სა და სხვაგან მოითხოვენ თქვენს კონტრაქტებში მსგავსი სერტიფიკატების ან პუნქტების ჩართვას.

თქვენს კლიენტს შეიძლება სთხოვონ, დაადასტუროს რომ:

• ის არ არის მითითებული, როგორც აქტივების გაყინვას დაქვემდებარებული სუბიექტი გაერთიანებული სამეფოს, ამერიკის შეერთებული შტატების, ევროკავშირის ან სხვა მოქმედი ეროვნული სანქციების კანონმდებლობის შესაბამისად და მის 50%-ს ან მეტს არ ფლობს და არ აკონტროლებს რომელიმე პირის ან სუბიექტი, რომელიც მითითებულია ამ კანონების შესაბამისად;
• საქონელი არ გაიყიდება, არ მიეწოდება ან სხვაგვარად არ გადაეცემა, პირდაპირ ან ირიბად, რომელიმე პირს ან ორგანიზაციას, რომელიც მითითებულია, როგორც აქტივების გაყინვას დაქვემდებარებული სუბიექტი გაერთიანებული სამეფოს, ამერიკის შეერთებული შტატების, ევროკავშირის ან სხვა მოქმედი ეროვნული სანქციების კანონმდებლობის შესაბამისად ან ნებისმიერ ორგანიზაციას, რომლის 50% ან მეტს ფლობს ან აკონტროლებს ამ კანონებით მითითებული ნებისმიერი პირი ან ორგანიზაცია;
• საქონელი არ იქნება გაყიდული, მიწოდებული ან სხვაგვარად პირდაპირ ან ირიბად მიწოდებული, ან გამოსაყენებლად რუსეთში ან ნებისმიერ სხვა ქვეყანაში ან რეგიონში, რომელიც ექვემდებარება სანქციებს, რომლებიც დაწესებულია გაერთიანებული სამეფოს, შეერთებული შტატების ან ევროკავშირის მიერ, სადაც ეს ქმედება არღვევს ასეთი სანქციების პირობებს, თუ ამას ახორციელებს ამ ქვეყნების მოქალაქე ან ევროკავშირის წევრი სახელმწიფო;
• საქონელი არ გაიყიდება, არ მიეწოდება ან სხვაგვარად პირდაპირ ან არაპირდაპირ არ გადაეცემა პირს, რომელიც ჩვეულებრივ ცხოვრობს ან იმყოფება, ან ორგანიზაციას, რომელიც რეგისტრირებულია ან საქმიანობს რუსეთში, ან ნებისმიერ სხვა ქვეყანაში ან რეგიონში, რომელიც ექვემდებარება გაერთიანებული სამეფოს მიერ დაწესებულ სანქციებს, სადაც ეს ქმედება დაარღვევს ამ სანქციების პირობებს, თუ ამას ახორციელებს გაერთიანებული სამეფოს მოქალაქე;
• საქონელი არ იქნება ექსპორტირებული, გაყიდული ან სხვაგვარად მიწოდებული და არ გადაეცემა მესამე მხარეს, პირდაპირ ან ირიბად, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც ეს მესამე მხარე მიიღებს წინამდებარე დეკლარაციაში ჩამოთვლილ ვალდებულებებს, როგორც თავისთვის სავალდებულოს და იმ პირობით, რომ მესამე მხარე ჩვენ მიერ ცნობილია, რომ სანდო და საიმედოა ასეთი ვალდებულებების შესრულებისას;
• რომ კონკრეტული ვალდებულების ნებისმიერი დარღვევა წარმოადგენს შეთანხმებული ხელშეკრულების არსებითი ელემენტის არსებით დარღვევას და თქვენ უფლებამოსილი ხართ, მოიძიოთ შესაბამისი ზომები, რომელთა შორისაა შეზღუდვის გარეშე ხელშეკრულების შეწყვეტა და ჯარიმა;
• რომ მათ დაუყოვნებლივ უნდა შეგატყობინონ ამ დეკლარაციაში ჩამოთვლილი ვალდებულებების შესრულებისას ნებისმიერი პრობლემის შესახებ, მათ შორის, მესამე მხარის ნებისმიერი შესაბამისი საქმიანობის შესახებ, რამაც შეიძლება ხელი შეუშალოს ამ ვალდებულებების შესრულებას.

7.3. შეფასების მექანიზმები

ხელმისაწვდომია სანქციებზე ორიენტირებული შეფასების მთელი რიგი მექანიზმები, რომლებიც ხელს შეუწყობს ბიზნესს მომხმარებელთა სათანადო შემოწმების ჩატარებაში.

აქ შემოთავაზებული მექანიზმები არ არის გაერთიანებული სამეფოს სამთავრობო რესურსები და იმართება გარე ორგანიზაციების მიერ. შესაბამისად, ჩვენ ვერ დავადასტურებთ მათ სისწორეს ან სისრულეს.

7.4. სასარგებლო ბმულები

რუსეთის წინააღმდეგ გაერთიანებული სამეფოს სანქციების რეგულაციების სრული ტექსტი

მითითებები გაერთიანებული სამეფოს მიერ რუსეთისთვის დაწესებული სანქციების შესახებ

საერთო პრიორიტეტული ერთეულების (CHPLs) ჩამონათვალი

გაერთიანებული სამეფოს ფინანსური სანქციების სამიზნეების (მითითებული პირების) კონსოლიდირებული სია