მკვლელობა ვერაზე, მაჩალიკაშვილის საქმე, მანიფესტაციის უფლება: სახალხო დამცველმა წელი შეაჯამა

{{ARTICLEIMAGE}}
საქმე, რომელზეც არ ჩატარებულა აუცილებელი და გადაუდებელი საგამოძიებო მოქმედებები – ასე შეფასდა ხორავას ქუჩაზე მომხდარი მკვლელობა სახალხო დამცველის 2018 წლის ანგარიშში.

სახალხო დამცველი საქმის შესწავლის შედეგად აცხადებს, რომ ამ მკვლელობამ საგამოძიებო უწყებაში სისტემური პრობლემები გამოავლინა.
ამ საკითხის გარდა ნინო ლომჯარიამ 7 დეკემბერს, წლის შემაჯამებელი პრესკონფერენცია გამართა. გთავაზობთ მნიშვნელოვან საკითხებს შემაჯამაბელი ღონისძიებიდან:
თემირლან მაჩალიკაშვილის საქმე
არაერთი თხოვნის მიუხედავად, ომბუდსმენის აპარატს საქმის მასალების გაცნობის შესაძლებლობა არ აქვს.
შეკრებისა და მანიფესტაციის უფლება
სახალხო დამცვლის აპარატის შეფასებით, მიმდინარე წელს შეკრებისა და მანიფესტაციის უფლება, ძირითადად, დაცული იყო:
“ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი დარღვევა მალხაზ მაჩალიკაშვილისა და ზაზა სარალიძისთვის კარვების გაშლის აკრძალვა იყო. ამ საკითზე სახალხო დამცველმა საკონსტიტუციო სასამართლოს სარჩელითაც მიმართა”.
ყველაზე დაუცველი ჯგუფები 2018 წელს
“ლგბტ თემის წარმომადგენლები, ქალები და შეზღუდული შესაძლებლობების პირები”
ნინო ლომჯარიას თქმით, ხშირია ლგბტ ჯგუფის წარმომადგენლების მიმართ სიძულვილით მოტივირებული დანაშაულების ჩადენის მაჩვენებელი.

ასევე,”წინა წლებთან შედარებით, სექსუალური შევიწროების შესახებ მიმართვიანობა გაიზარდა”.

საპრეზიდენტო არჩევნები
საარჩევნო პერიოდში ზეწოლისა და სავარაუდო მოსყიდვის ფაქტებს ომბუდსმენის აპარატი შეისწავლის:
“საარჩევნო კამპანია სიძულვილის ენის გამოყენების ფონზე მიმდინარეობდა, რომელიც მე-2 ტურისთვის უფრო გამწვავდა”.
შშმ პირთა საჭიროებებზე
მიუხედავად იმისა, რომ 2018 წელს შშმ პირთა საჭიროებებზე მიმართული პროგრამების დაფინანსება გაიზარდა, ეს თანხა საკმარისი არ არის. ქვეყანაში შშმ პირთა დასაქმების დაბალი მაჩვენებელია, კვლავ პრობლემად რჩება ინკლუზიური განათლების ხარისხი.
“კანონი “შრომის უსაფრთხოების შესახებ”
“2018 წელს საქართველოში შრომითი მოვალეობების შესრულებისას დაშავდა 77 და გარდაიცვალა 35 ადამიანი. შრომითი უსაფრთხოების კუთხით მძიმე მდგომარეობის გამო, სახალხო დამცველი პარლამენტს მოუწოდებს, მიიღოს კანონი “შრომის უსაფრთხოების შესახებ”.
პატიმართა უფლებები
ომბუდსმენის აპარატი მოითხოვს, საკანონმდებლო ცვლილებების შედეგად ჰქონდეთ შესაძლებლობა, პატიმრის გარდაცვალების შემთხვევაში, მიიღონ ინფორმაცია მისი ჯანმრთელობის შესახებ.

სახალხო დამცველიის ინფორმაციით, მათ ხელი არ მიუწვდებათ გარკვეული კატეგორიის პერსონალურ მონაცემებზე. მაგალითად, პატიმრის გარდაცვალებისას მიუწვდომელია ინფორმაცია მისი ჯანმრთელობის შესახებ, ასევე პატიმართა სახელები, გვარები და სხვა პირადი მონაცემები. ასევე, სახალხო დამცველმა საქართველოს პარლამენტს მიმართა წინადადებით, რათა უწყებას გარკვეული კატეგორიის (რომლებიც შეეხება არასათანადო მოპყრობის ან/და სიცოცხლის ხელყოფის ფაქტების გამოძიებას) სისხლის სამართლის საქმის მასალების გაცნობის შესაძლებლობა.
2018 წლის 11 თვის მონაცემებით, საქართველოს სახალხო დამცველის აპარატში შემოვიდა 7 350 განცხადება. მათი უმრავლესობა სისხლის სამართლის მართლმსაჯულების საკითხებს შეეხება, თუმცა გაზრდილია მიმართვიანობა საქართველოს რეგიონებიდან, სხვადასხვა, მათ შორის, ბავშვის უფლებების დარღვევის ფაქტების შესახებ.